بازدید علمی در روز سه شنبه ساعت 8:30 دقیقه آغاز و اولین در حالی مورد بازدید قرار گرفت ساختمان خدمات شهرداری منطقه 12 مشهد بود و شرکت آبادانی و مسکن الهیه خراسان که جناب آقای ابراهیمی مسئول ممیزی آنجا توضیحاتی را دادند که در اینجا آورده می شود :
نوسازی و عمران شهری از سه بخش تشکیل می شود :
ممیزی املاک
وصول
اطلاعات
ممیزی : ممیزی هر شهر را برای سهولت در کارها به چند منطقه تقسیم می کند – مشهد 13 منطقه دارد و هر منطقه نیز به چند حوزه تقسیم می شود – مثلاً منطقه 12، 12 حوزه دارد.
در اصطلاح حوزه به مکانی گفته می شود که از 4 طرف به خیابان اصلی راه داشته باشد. برای سهولت در کار حوزه بندی، حوزه را نیز به بلوکهای تقسیم می کنند.
بلوک به محلی گفته می شود که از چهار طرف باز باشد، حال خواه کوچه باشد و خواه خیابان. هر بلوک نیز به چند ردیف تقسیم می شود. برای ممیزی املاک، بعد از پیدا کردن شمال، از ضلع جنوبغربی به جهت عقربه های ساعت شروع به شماره گذاری می کنیم که به این روش، بلوک گردشی گویند.
شماره گذاری بلوک از پایین است، عرصه و عیان برداشت می شود. تعداد طبقات، نوع ساختمان ، نما و امکانات ساختمان نیز برداشت و با توجه به قیمتهای اداره دارائی قیمت گذاری می گردد. بعد از شماره گذاری و گفتن و مؤدیان، مؤدیان 4 ماه فرصت دارند تا نسبت به موارد لحاظ شده اعتراض کنند.
در بافت جدید و قدیم بلوک بندی با هم تفاوت دارد چرا که در بافت جدید به مساحت های از پیش تعیین شده مثلآً 200 متری تقسیم می شوند ولی در بافت قدیم بلوک بندی ها یکسان نبودند بنابراین خطوط بلوک بندی یکسان و مرتب نیست مثل مرکز شهر مشهد.
وصول : برای وصول عوارض نوسازی از مجموع قیمتهای دارائی که منطقه بندی شده است و نیز اطلاعات موجود در شهرداری برای ساختمانها 1% و برای زمین 2% عوارض در نظر گرفته می شود و برا آنهایی که در موقع عوارض خود را پرداخت نمایند، 10% جایزه خوش حسابی در نظر گرفته می شود. برای قیمت گذاری ها از ضریب (P,K) داریم که با هم جمع می شوند.
K قیمت منطقه زیر بنا و ساخته شده است و P نیز قیمت منطقه ای است که بر اساس عرض معبر مشخص می شود. مثلاً که برای فواصل (1-8) و (8-12) و (12-20) و (20,¥) متری، قیمتهای عرض معبر یکسان است.
قیمتهای منطقه ای در 20 ضرب شده و اگر مساحت زمین بیشتر از 250 متر مربع باشد پشت حاشیه حساب می شود مثلاً اگر زمین 15 متر حاشیه داشته باشد . 20 ´15=300 و 300-250=50 آنگاه 50 متر بعنوان پشت حاشیه محسوب می شود.
بعضی جاها مثلاً حاشیه خیابانها قیمت ویژه ای دارند. برای زمینهای دو نبش آنجایی که گران تر است برای شهرداری ملاک است. عوارض نوسازی فقط خرج عمران شهری می شود و شهرداری فقط حق برداشت 20% آن را دارد.
اطلاعات، در ممیزی می بایست تمام عوارض برداشت گردد مثل درختان، جویها، آسفالت و ... و هر آنچه که دیده می شود باید محاسبه شود. اطلاعات مربوط به ممیزی می بایست هر 5 سال به روز رسانی (Up to date) شود و اگر شهرداری نتوانست مجدداً ممیزی کند، ممیزی قبلی، قابل اعتبار است و موازی کاری با کار کاراستر است. در مورد کسانی که عوارض نوسازی را پرداخت نمی کنند مواد 12 و B بر آنها اجرا می شود.
ماده 12 : قطع برق، گا بعد از 2 ماه اجرا می شود و باز هم اگر پرداخت شد بر اساس ماده 13 اموال توقیف می شود.
سپس با آقای صارمی مدیر فنی شرکت الهیه دیدار داشتیم که نکاتی پیرامون کاربری ها و کاربری خدماتی که مشکل از او کاری در مقیاس منطقفه و در مقیاس محله است و نیز تراکم های موجود در مناطق مختلف الهیه توضیحاتی دادند.
سپس آقای دکتر مقدم معاون شهرداری در مورد ضرورتهای ایجاد یک شهر الکترونیکی توضیحاتی دادند و گفتند که برای اینکار نیاز به ایجاد یک data base غیری و ادغام پرونده های مربوط به ممیزی (نقشه و بایگانی) می باشد. استفاده و بکارگیری GIS (سیستم اطلاعات مکان) ارسال 1381 در شهرداری منطقه 12 به عنوان اولین شهرداری خصوصی در ایران آغاز و مزیت این سیستم سهولت شهروندان در عدم مراجعه به شهرداری و تعقیب کارهای خود حتی از منزل و یا محل کار خودشان است.
محل بعدی شرکت توس گستر بود.
شرکت توس گفتر به گفته مهندس شایسته نیا یک شرکت پیمانکاری یا مجری نیست بلکه یک شرکت سرمایه گذار در زمینه توسعه شهری می باشد و محدودً محلی که این شرکت در آن مشغول به عملیات عمرانی است باقی مانده پلاک 15 و 16 کوهسنگی به مساحت 120 هکتار می باشد. کمربندی مشهد قرار است که ازپشت این اراضی بگذرد آن طرف آن جزو شهر مشهد بحساب نمی آید.
مطالعات این اراضی توسط شرکت مهر آزان و عنوان طرح، طرح زکریا است که در غالب طرح جامعه شهر مشهد می باشد. مالکیت این اراضی دولتی بوده است.
از آنجا که سازمان ملل متحد ساخت و ساز در شیبهای بیشتر از 20% را ممنوع کرده ولی در مورد فضاهای تفریحی بکار گرفته می شود. سیاست شرکت بر آن بوده که زمینها به پلاکهای 2000m2 به بالا تقسیم شود. در سال 1384 در کمیسیون ماده 5، طرح تفصیلی این منطقه را تأیید کرد. این منطقه یک مسجد بزرگ به مساحت 7000m2 در جنوب منطقه و یک پارکینگ دارد. تراکم 200% برای زمینهای مسکونی و برای هر 25m2 یک درخت به لحاظ فضای سبز در نظر گرفته شده است. در طرح تفصیلی 50% فضای باز به فضای سبز اختصاص داده شده است. از جمله مشکلات این طرح هزینه زیاد آماده سازی آن است. در گذشته بوسیله انفجار و هم اکنون بصورت پیکو بحث آماده سازی انجام می گیرد. پیش بینی می شود این منطقه 20.000 نفر جمعیت را در خود جای دهد. یک مجتمع ورزشی به مساحت 14000 متر مربع، در مجتمع درمانی و یک ساختمان اداری برای این مجموعه در نظر گرفته شده است. 13.7 هکتار در گوشه این پروژه به استانداری سپرده شده بود که هم اکنون کاری به آن صورت نمی گیرد. از خطوط شریانی آن بلوار 35 متری است که بلوار سیدی وصل خواهد شد. اجرای تأسیسات زیربنای (آب، برق، گاز، تلفن) و تأسیسات خدماتی و ... به عهده مسکن و شهرسازی است ولی با توجه به عدم عملکرد مسکن و شهرسازی به خود توس گستر سپرده شده است. مالکیت این اراضی و اراضی آبشار متعلق به آستان قدس است.
بعد از بازدید از شرکت توس گستر به طرف تربت حیدریه حرکت کردم و شب در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه ساکن شدیم. شب مهمان سرپرست شهرداری تربت حیدریه جناب آقای مهندس الهیاری بودیم.
در مجموعه زیبای شیرکوه صبح نیز برای صبحانه به آنجا رفتیم و بعد به اداره ثبت و اسناد تربت حیدریه رفتیم.
تربت حیدریه :
تربت حیدریه با مساحت حدود 6319 کیلومتر مربع از شمال به مشهد، از شمال غرب به نیشابور، از مشرق به تایباد و رشتخوار شمال شرق فریمان و تربت جام از مغرب، کاشمر و از جنوب به مه ولات ، از جنوب شرق به خواف محدود می شود. ارتفاع این ناحیه از سطح دریاهای آزاد 1323 متر است. مرکز این شهرستان تربت حیدریه و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای 6 بخش و 11 دهستان و 225 آبادی دارای سکنه است. ازپیشینه تاریخی تربت حیدریه در اعتبار قبل از اسلام و دوره تاریخی چندانی وجود ندارد، اما شواهد و آثار بجای مانده مؤید این مسئله است که ولایت زاوه بخشی از خراسان میانی محسوب می شده و از جمله مناطق آباد و پر رونق بوده، روزگاری نیز جء ولایت اشکانیان به شمار می آمده است. مولف فتوح البلدان فتح زاده را در حدود سال 28-29 هجری به دست عبدا... بن عامر در زمان خلافت عثمان ذکر کرده است. (؟؟؟) گویا زاوه در قرن 3 هجری و همچنین در اوایل سده هفتم هجری نیز از شهرهای تابع نیشابور به شمار می آمده که در برابر فتنه مغول مقاومت دلیرانه ای کردند. این ناحیه در عصر تیموری نیز از توابع هرات شمرده می شده و در اواخر همین دوران است که به جای زاوه نام تربت به سبب وجود آرامگاه عارف بزرگ سده ششم هجری قطب الدین حیدر بر آن نهاده شده . تربت حیدریه در عصر صفوری به علت موقعیت و ارتباط با مراکز همجوار و اقماری و همچنین استقرار در مسیر جاده هرات نقش حساس و مهمی را برای حکمرانان صفوی ایفا کرده است و پس از این دوران در اندک مدتی قلعه محکم و استوار به دست خان قرایی از رجال عصر قاجار پیرامون شهر ایجاد شد.
بعد از صرف صبحانه در پارک زیبای پیش کوه به اداره ثبت اسناد تربت حیدره رفتیم و در خدمت جناب آقای باقرزاده رئیس اداره ثبت اسناد تربت حیدریه بودیم فه گفته ایشان اداره ثبت اسناد کارهایش در مورد مسائل حقوق بوده مثل ثبت اسناد املاک و یکی از وظایف این اداره بحث افراز و تفکیک است. تفکیک به جدا کردن یک قطعه زمین از پلاک اولیه می باشد. البته برای تفکیک زمین شرایط وجود دارد که بعد از وجود شرایط می توان به تفکیک زمین اقدام نمود در مورد تفکیک زمین یا ملک هم می تواند یک مالک و یا حالت اشاعه داشته باشد. در هر دو صورت می توان به تفکیک زمین اقدام نمود. ابتدا نقشه تفکیک زمین می بایست به تأیید شهرداری برسد. کارهای ثبتی نیز انجام شده باشد. برای ثبت یک ملک در دو نوبت به فاصله یکماه و بعد از 90 روز آگهی تحدید می دهند. در آگهی تحدید فقط مالکیت مجاور ملک می توانند اعتراض کنند و مهلتی که برای اعتراض مجاورین در نظر گرفته شده است از تاریخ درج آگهی بمدت 30 روز می باشد.
بعد از 30 روز که آگهی اعتراض منقضی شد اگر ملک بلامعارض تشخیص داده شد ملک آماده ثبت می شود. در سال 1310 برای اولین بار عملیات مقدماتی ثبت انجام گرفت که شامل پلاک گذاری املاک بود. جهت تفکیک می بایست ابتدا مالک باید در محدوده پلاک خود تقاضا کند یعنی بطور مثال نمی شود که بطور توافقی از ملک مجاور خود ضمیمه ملک خود کرده باشد.
در بحث عملیات مقدماتی ثبت منصرف چه حقیقی باشد و چه حقوقی، درخواست ثب کرده و فر م مربوطه را پر می کند و در آن نقشه منطقه مورد نظر را می آورد. تا از شهرداری و منابع طبیعی در مورد داخل و یا خارج بودن از طرح جامع بررسی صورت گیرد و بعد از تأیید استعلام، اظهار نامه ثبتی پذیرفته می شود.
اگر ملک در رهن بانک یا بازداشت باشد باید مرجع بازداشت کننده یا در رهن با تفکیک موافق باشد حق تفکیک 2% از حق عرصه وعیان است و در مورد آپارتمان فقط حق تفکیک مربوط به عیان اختصاص داده می شود و عرصه در آپارتمان تفکیک نمی شود.
نکته مهم اینکه در تفکیک حالت اشاعه از بین نمی رود. مثلاً اگر سه نفر مالک زمینی باشند که 5 قطعه تفکیک شود هر سه نفر در هر 5 قطعه با هم شریک خواهند بود.
در مورد تفکیک آپارتمان بر اساس گواهی پایان کار از شهرداری اداره ثبت موظف به تفکیک آپارتمان می باشد. در آپارتمان یکسری قسمتهای اختصاصی و یکسری قسمتهای مشاع داریم. از قسمتهای مشاع می توان به سرویس پله تا نورگیر، پشت بام و ... اشاره کرد و از محل های اختصاصی حوزه آپارتمان و انباری را می توان نام برد. در هر آپارتمان پلاک ثبتی خاص داده می شود، البته به انبارها پلاک داده نمی شود و مربوط به پلاک آپارتمان می شود مثلاً انباری قطعه x واقع در هر طبقه هم کف، در قانون آمده است که آپارتمانهای بیش از 4 واحد باید هیئت مدیره تشکیل دهند و تصمیمات هیئت مدیره جنبه قانونی دارد.