تحقیق مقاله علوم قرآنى و سیر تاریخى نگارش‏هاى آن

تعداد صفحات: 7 فرمت فایل: word کد فایل: 3948
سال: مشخص نشده مقطع: مشخص نشده دسته بندی: تحقیق مقاله تاریخ
قیمت قدیم:۵,۰۰۰ تومان
قیمت: ۲,۹۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه تحقیق مقاله علوم قرآنى و سیر تاریخى نگارش‏هاى آن

    علوم قرآنى، به مجموعه‏اى از علوم اطلاق مى‏گردد که براى فهم و درک قرآن مجید به عنوان مقدمه فراگرفته مى‏شوند. به بیان دیگر، مباحثى که قبل از تفسیر قرآن و فهم آیات الهى، آشنایى با آنها براى هر مفسر و محققى لازم است، مجموعه مباحث علوم قرآنى را تشکیل مى‏دهند. زرقانى در تعریف آن مى‏گوید:

    مباحثى است متعلق به «قرآن‏» از جهت نزول قرآن، ترتیب، جمع، کتابت، قراءت، تفسیر، ناسخ و منسوخ و نظایر اینها (1)

    روشن است که چنین تعریفى از علوم قرآنى حد و مرز مشخصى را براى مسائل قابل طرح در این علم بیان نمى‏کند و از این روست که بعضى، شمار انواع این علوم را پنجاه، برخى هشتاد و عده‏اى چهارصد و یا حتى بیشتر از آن ذکر نموده‏اند (2) . در حقیقت، دلیل عمده این اختلاف، نحوه نگرش آنان به قرآن از جوانب مختلف و شیوه تقسیم‏بندى مباحث آن به صورت‏هاى متفاوت بوده است. به عنوان مثال، بدرالدین محمدبن‏عبدالله زرکشى در البرهان فى علوم القرآن فهرست انواع علوم قرآنى را در 47 قسمت تنظیم نموده (3) ; در حالى که جلال الدین سیوطى نیز، که به پیروى از زرکشى تقسیمات خود را به «نوع‏» تعبیر نموده، رقم انواع را به هشتاد رسانیده است. (4)

    اهتمام و عنایت مسلمانان از صدر اسلام و اشتیاق شدید آنان به قرآن به عنوان وحى آسمانى و معجزه جاودانى باعث‏شد تا از همان قرن نخست بزرگانى از صحابه پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و پس از آنان علما و دانشمندان اسلامى در زمینه‏هاى مختلف تفسیر و مسائل مربوط به قرآن توجه ویژه‏اى را نشان دهند.

    به اعتقاد دانشمندان علوم قرآنى، در میان صحابه پیامبر صلى الله علیه و آله على بن ابى‏طالب علیهما السلام از پیشگامان و طلایه‏داران تفسیر و علوم قرآنى بوده و حتى شخصیتى چون ابن عباس تفسیر قرآن را از ایشان آموخته است. (5)

    جلال الدین سیوطى مى‏گوید:

    در میان خلفا کسى که بیشترین مطلب را در زمینه علوم قرآنى روایت کرده، على بن ابى‏طالب است. (6)

    عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود و ابى بن کعب بن قیس نیز از جمله کسانى هستند که جایگاه رفیع در تفسیر و قراءت قرآن داشته‏اند و دیگران قرآن را از آنان فرامى‏گرفتند.

    دوره تدوین تفسیر و مباحث قرآنى از قرن دوم آغاز مى‏گردد و از این زمان به‏بعد دانشمندان فراوانى در خدمت تالیفات قرآنى قرار مى‏گیرند. ما در این مختصر، ابتدا به‏ذکر نام برخى از نویسندگان علوم قرآنى که هر یک در تدوین‏علمى از علوم قرآنى پیشگام بوده‏اند، پرداخته آن‏گاه سیرى اجمالى در نگارش‏هاى علوم قرآنى خواهیم‏داشت.

    پیشگامان تدوین علوم قرآنى

    یحیى بن یعمر (م‏89ق.) کتابى در قراءت نگاشته است. (7)

    حسن بصرى (م‏110ق.) نویسنده نزول القرآن و عدد آى القرآن.

    عبد الله بن عامر یحصبى (م‏118ق.) نویسنده کتب اختلاف مصاحف الشام و الحجاز و العراق و المقطوع و الموصول.

    عطاء بن ابى‏مسلم میسره الخراسانى (م‏135ق.) اولین نویسنده در ناسخ و منسوخ.

    محمد بن سائب کلبى (م‏146ق.) آغازگر تدوین احکام القرآن. (8)

    ابان بن تغلب(م‏141ق.)نخستین مؤلف در علم قراءت، معانى قرآن و غریب القرآن.

    خلیل بن احمد فراهیدى (م‏170ق.) مبتکر و مؤلف در نقط و رسم. (9)

    على بن عبدالله سعدى در تالیف اسباب النزول و محمد بن جنید (م‏281ق.) در امثال القرآن گوى سبقت را از دیگران ربوده‏اند. (10) 

  • فهرست و منابع تحقیق مقاله علوم قرآنى و سیر تاریخى نگارش‏هاى آن

    فهرست:

    ندارد.
     

    منبع:

    . مناهل العرفان، ج‏1، ص‏27.

    2. ر.ک: موجز علوم القرآن، ص‏18.

    3. البرهان فى علوم القرآن، ج‏1، ص‏102.

    4. الاتقان فى علوم القرآن، ج‏1، ص‏20.

    5. البرهان فى علوم القرآن، ج 2، ص 157.

    6. الاتقان فى علوم القرآن، ج 2، ص 87.

    7. التمهید، ج 1، ص‏7; محمد على مهدوى راد، «سیرنگارش‏هاى علوم قرآن‏»، بینات، ش‏3 (پاییز 1373).

    8. محمدعلى مهدوى راد، همان; مقدمه التمهید فى علوم القرآن.

    9. مقدمه البرهان، ج‏1، ص‏48.

    10. محمد ابراهیم جناتى، «سیرتاریخى تفسیر و علوم قرآن‏» کیهان اندیشه، ش 28.

    11. دکتر على اصغر حلبى، آشنائى با علوم قرآن، ص‏132.

    12. مناهل العرفان، ج‏1، ص‏31.

    13. ر.ک: الفهرست، ص‏52 - 59.

    14. امروزه علم تجوید نیز، که پیش از این در شمار علوم قرآنى بود، به صورت علم مستقلى مطرح است.

    15. مناهل العرفان، ج 1، ص 35.

    16. همان، ص‏39.

    17. الاتقان، ج‏1، ص 7 و 16.

    18. تاریخ قرآن، عنوان و موضوع کتاب‏هایى است که برخى از نویسندگان آنها عبارتند از: ابوعبدالله زنجانى، دکتر محمود رامیار و دکتر سید محمدباقر حجتى

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت