اکثر مردم تنها بخشی از ظرفیت دستگاه تنفسی یا ریه را برای تنفس استفاده می کنند. این دسته از مردم که تنفسشان سطحی بوده و کمی از قفسه سینه را منبسط می کنند شانه های خم شده ای دارند و در قسمت بالای گردن و پستانشان فشار دردآوری را متحمل می شوند و از کمبود اکسیژن رنج می برند. این عده بدون آنکه خود بدانند به سرعت خسته می شوند. با تمرینات تنفسی یوگا علاوه بر پیشگیری از این موارد می توانید انرژی حیاتی و سلامتی خود را تضمین نمایید. از تمامی روش های تنفسی قادر خواهید بود ظرفیت انرژی
حیاتی را افزایش دهید. چنانچه هنگام بالا رفتن از پله ها خسته می شوید سعی کنید که شانه ها را صاف نگه داشته و در هر دو پله عمل دم و در دو پله بعدی عمل بازدم (تخلیه تنفس) را انجام دهید. با =یروی از چنین عملی یعنی دو پله دم و دو پله بازدم قادر خواهید بود آرام آرام پله ها را بالا رفته و بدون کمبود اکسیژن و نفس به بالای پله ها برسید. با چنین آهنگ تنفس قادر خواهید بود میزان زیادئی از دی اکسیدکربن را بیرون داده و اکسیژن را جایگزین آن نماییم، بدین ترتیب کمتر دچار خستگی می شویم.
yoga.org.nz
تنفس
امروزه یک برنامه تنفسی قادر است ما را در زندگی روزمره کمک فراوانی کند. بحران ها، فشارهای عصبی، افسردگی و کسالت با تبعیت از یک سری تمرین ها قابل رفع می باشند. بدون هیچگونه فشاری شانه ها را صاف نگه دارید و نفستان را تماما تخلیه کنید. مکث کرده و سپس به طور عمیق نفس بکشید، این روند باید کاملا آرام باشد. عمل دم می بایست به قدری باشد که شش ها کاملا پر شوند. بدون تغییر حالت شانه ها نفس را از طریق بینی به آرامی تخلیه کنید. شما باید همزمان با دریافت اکسیژن مغز و اعصاب را آسوده و آرام کنید. سه روش تنفسی وجود دارد:
روش سطحی
بدترین روش تنفس می باشد. هنگامی که عمل دم صورت می گیردشکم منقبض شده و شانه ها و استخوان ترقوه بالا می روند. در این نوع تنفس حداکثر کوشش به کار می رود اما حداقل میزان هوا نصیب فرد می شود.
تنفس دنده ای
در این نوع تنفس عضلات سینه، قفسه سینه را منقبض می کنند. این نوع تنفس هم تنفس کاملی نیست.
تنفس عمیق شکمی
این روش بهترین روش تنفس می باشد. در این روش هوا به تمامی قسمت های شش ها و حتی قسمت های تحتانی آن می رسد و تنفس آرام و عمیق می باشد. به این روش تنفس دیافراگمی نیز گفته می شود. در حقیقت هیچیک از این سه روش تنفس کامل نیستند. یک یوگی هر سه روش را با هم ترکیب می کند. ابتدا با تنفس عمیق شروع کرده و با تنفس دنده ای و سطحی به عمل دم ادامه می دهد. برای اینکه تنفس دیافراگمی را احساس کنید، یک لباس شل و آزاد پوشیده و به پشت دراز بکشید. دست ها را بر روی دیافراگم قرار دهید. عمل دم و
بازدم را به طور آهسته انجام دهید. در هنگام دم، شکم باید به طرف خارج منبسط شده و سپس قفسه سینه منقبض شود. سعی کنید این حرکت و جنبش را احساس کنید. دم به طور آرام، شکم منبسط شده و سپس قفسه سینه منبسط شده و در آخر قسمت بالای شش ها منبسط می شود.
yoga.about.com
پرانایاما
مهمترین چیز در مورد تنفس خوب، پرانایاما یا انرژی لطیف حاصل از تنفس حیاتی می باشد. کنترل پرانا باعث کنترل ذهن می شود. تمرینات تنفسی یوگا پرانایاما نامیده می شود که به معنی کنترل پرانا می باشد. بزرگترین علامت و نشانه پرانا در بدن، حرکت شش ها می باشد. این حرکت نظیر یک چرخ طیار عمل کرده و دیگر نیروهای بدن را به جنبش در می آورد. پرانایاما یعنی کنترل شش ها که از طریق کنترل پرانا صورت می گیرد. دیگر علامت پرانا در بدن، روند آرام و آهسته تحت کنترل گرفتن بدن است. هر قسمتی از بدن با پرانا لبریز خواهد شد. هنگامی موفق به این عمل شده که تمامی بدن تحت کنترل ما باشد. تمامی بیماری ها را می توان از طریق کنترل و نظم پرانا کنترل و ریشه کن نمود.
این رابطه دانش سری و رمز شفابخشی می باشد. ما در تنفس عادی مقداری ناچیز از پرانا را جذب می کنیم ولی هنگامی که تمرکز کرده و آگاهانه به عمل تنفس نظم می بخشیم، میزان زیادی از پرانا را ذخیره می کنیم
تنفس
کار دستگاه تنفسی رساندن اکسیژن به سلول های بدن است. موجودات تک سلولی اکسیژن مورد نیازشان را از طریق انشتار می گیرند و دی اکسید کربن را نیز از طریق انتشار دفع می کنند. بعضی جانداران برای تنفس از همه سطح بدن خود استفاده می کنند. به این نوع تنفس، تنفس پوستی می گویند. ماهی ها با آبشش تنفس می کنند. حشرات سیستم تنفس نایی دارند. تبادل گازها توسط لوله هایی به نام نای به طور مستقیم و بدون نیاز به همکاری سیستم گردش مواد انجام می گیرد. بیشتر مهره داران ساکن خشکی شش دارند . شش ها کیسه هایی هستند که دیواره آنها از یک لایه نازک سلول های پوششی درست شده است.
دستگاه تنفس انسان
دستگاه تنفس انسان شامل شش ها، مجاری هوا و قفسه سینه است که شش ها را در خود جای داده است.
پرده دو جداره جنب شش ها را به دیواره قفسه سینه مربوط می کند. قفسه سینه به وسیله پرده دیافراگم از حفره شکم جدا شده است. دیافراگم با حرکت خود به پایین و بالا، حجم قفسه سینه را افزایش و کاهش می دهد و در تنفس آرام و طبیعی مهمترین نقش را در حرکات شش ها دارد. در تنفس شدید، انقباض عضلات شکم نیروهای قبلی را تقویت می کند. ماده ای به نام سورفاکتانت از برخی سلولهای دیواره کیسه های هوایی ترشح می شود و سطح این کیسه ها را می پوشاند و کشش سطحی مایع پوشاننده آنها را کاهش می دهد و بازشدن طبیعی آنها را تسهیل می کند. هر یک از ما در هر دم و بازدم مقداری هوا را جابجا می کنیم که هوای جاری گفته می شود. یک سوم هوای جاری در مجار تنفسی می ماند و به آن هوای مرده می گویند. پس از هردم معمولی می توان با یک دم عمیق هوای بیشتری را به درون شش ها فرستاد این حجم هوا را هوای ذخیره دمی یا هوای مکمل می گویند. همچنین هوایی را که پس از هر بازدم معمولی و با یک بازدم عمیق می توان از شش ها خارج کرد، هوای ذخیره بازدمی می گویند. به مجموع هوایی که هر فرد پس از یک دم عمیق، طی یک بازدم عمیق بیرون می دهد؛ ظرفیت حیاتی می گویند. پس از حداکثر بازدم هنوز مقداری هوا درون شش ها می ماند که به آن هوای باقی
مانده می گویند.
نقش هموگلوبین در تنفس
حدود 97 درصد اکسیژه به وسیله هموگلوبین و بقیه به صورت محلول در پلاسما به بافت ها منتقل می شود. هر چه فشار اکسیژن زیاد باشد، مقداربیشتری از آن جذب هموگلوبین می شود. تقریباً 70 درصد دی اکسیدکربن در خون به صورت بیکربنات درمی آید و به شش ها منتقل می شود. تقریباً 23 درصد دی اکسیدکربن تولید شده در بافت ها به صورت مستقیم با هموگلوبین ترکیب می شود. 7 درصد باقی مانده نیز به صورت محلول در پلاسما انتقال می یابد
تنفس در سلول ها
تنفس واقعی سلول های بدن با رسیدن اکسیژن به مایع بین سلولی صورت می گیرد. اختلاف فشار زیاد اکسیژن بین خون و مایع بین سلولی ، در مجاورت مویرگ ها، موجب انتشار سریع اکسیژن به مایع بین سلولی می شود و با افزایش جریان خون در بافت ها این انتشار نیز بیشتر می شود. دی اکسید کربن نیزاز مایع بین سلولی به داخل مویرگ ها انتشار می یابد
مخاط مجاری تنفسی
سطح داخلی دیواره مجاری هوا از بینی تا نایژک های انتهایی از یک بافت پوششی مژه دار پوشیده شده است و ترشحات مخاطی روی این سلول ها لایه چسبناکی به وجود می آورد که علاوه بر مرطوب کردن هوای تنفسی ، ذرات ریز موجود در هوای دم را جذب می کند. حرکت ضربانی مژه ها به سوی حلق باعث رانده شدن این ترشحات به همراه ذرات خارجی به سوی گلو می شود