پایان نامه مقایسه گلستان سعدی و بهارستان جامی

تعداد صفحات: 138 فرمت فایل: word کد فایل: 1000952
سال: 1387 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: پایان نامه ادبیات فارسی
قیمت قدیم:۲۰,۴۰۰ تومان
قیمت: ۱۸,۳۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه مقایسه گلستان سعدی و بهارستان جامی

     

    چکیده رساله

    کتاب گلستان سعدی و بهارستان جامی ، باغی است رنگارنگ و تن پوش آن زیبایی های لفظی و معنوی است ، که بر قامت این دو کتاب ، برازنده دوخته شده است . در این رساله سعی بر این است که این دو کتاب به صورت موشکافانه ، مورد نقد و بررسی قرار گیرد . که محتوای رساله، به  پنج  بخش اصلی تقسیم شده است که به ترتیب عبارتند از :

    بررسی انواع نثر پارسی ، ( قرن چهارم  تا  قرن نهم ه . ق ) در بستر تاریخ ادبیات .

    مقامه چیست ؟ و چگونگی شکل گیری آن در ادب پارسی و ویژگی های مقامه نویسی و به راستی آیا گلستان ، نوعی مقامه می باشد ؟ مقایسه مقامات حمیدی و گلستان سعدی .

    ویژگی های سبکی گلستان سعدی و بهارستان جامی و وجوه اشتراک و افتراق سبکی این دو اثر گرانبهای ادب پارسی .

    بررسی حکایات گلستان و بهارستان ، از لحاظ وجوه اشتراک و افتراق و بررسی ویژگی های سبکی و بلاغی حکایات .

    بررسی آیات و احادیث ، از جهت تاکید مطلب یا بار معنایی و بررسی اشعار عربی از جهت تاکید مطلب یا اشاره شعر ، به آیه و حدیث .

    نتیجه گیری کلی از پایان نامه 

    -

     

    پیشگفتار

    خدای ، جهان آفرین را سپاس که به من این لطف عظیم را عنایت کرد ، که در گلزاری از معرفت و حکمت قدم بگذارم . و هر لحظه که در این بوستان عشق و محبت ، بیشتر تعمق می کردم ؛ درون خویش ، احساس زایدالوصفی داشتم که در سرزمینی زاده شده ام که محبت و عشق به همنوع ، در رگ های اجدادم ، حیات داشته است . و نشان می دهد که مردم کشورم ، روحشان و کالبد     خاکیشان ، با عشق سرشته شده است . و شاعران و نویسندگان این مرز و بوم ، با نقاشی ماهرانه ی ، با قلم زرین خویش ، بر صفحه دل انسان ها می نگاشتند و نام آنها تا ابد جاودانه می ماند . و خوشبختانه این دو آموزگار بزرگ تعلیم و تربیت ، ادبیات تعلیمی کشورم ، ( سعدی و جامی ) با قلم روان  خویش ، درس دوست داشتن به همنوع ، روی در روی شدن با مشکلات و نهراسیدن از آن ، توکل به         خدا ، مبارزه با پلیدی و زشتی ، روی آوردن به باغ معرفت و دانایی را با فکر و اندیشه جاودانه    خویش ، به ما ملت تمدن ساز ، تقدیم کرده اند . به راستی اگر سعدی نبود ؟ چه بر سر نثر زیبای پارسی می افتاد. هم اکنون زمانی فرا می رسید که باید در فرهنگ لغات ، واژگان پارسی را جستجو            می کردیم. و از زبان شیرین پارسی جز نامی باقی نمی ماند .

    جامی نیز به گردن ادب پارسی ، حق بزرگی دارد اگرچه در بهارستان ، نتوانسته است مانند : سعدی ، به پختگی و کمال دست پیدا کند . ولی به حق در دوره فضل فروشی نویسندگان پارسی ، که تکّلف و تصنّع را وارد ادبیات کردند . به حق عبدالرحمان جامی ، نیز با سادگی و روانی متن ، به ادبیات پارسی کمک شایان توجهی کرده است . که در این رساله ، در پنج بخش به مقایسه گلستان و بهارستان پرداخته شده است .

    در پایان لازم است از استادان گرامی : جناب آقایان : دکتر رضا اشرف زاده و دکتر محمد فاضلی کمال سپاس و تشکر را داشته باشم که در این وادی علم و دانش با راهنمایی های و تشویقهای دلسوزانه خویش ، مرا به ادامه کارم دلگرم داشتند . و نکات زیادی از علم و معرفت را از محضر این دو بزرگوار فرا گرفتم . که همیشه فرا راه زندگیم می باشد . و از محضر استادان : دکتر محمد علوی   مقدم ، دکتر محمود مهدوی ، و دکتر تقی وحیدیان  کامیار نیز کمال تشکر را دارم و بی شک تاثیر این شاگردی و ادب آموزی و شهد شیرین آن برای همیشه در زندگیم باقی خواهد ماند و به آن افتخار    می کنم .    

     

     

     

     

    مقایسه گلستان و بهارستان جامی

    فهرست عناوین بخش اول : انواع نثر         ( قرن چهارم تا قن نهم ه . ق )

     

    1- مقدمه :

    2- فصل اول                            1- چگونگی شکل گیری نثر مرسل اول

                                                  2- چگونگی شکل گیری نثر مرسل دوم

                                                  3- ویژگی های نثر مرسل اول و دوم

     

    1- موزون مرسل

    2- موزون فنی

     

    3- فصل دوم                            1- چگونگی شکل گیری نثر فنی در بستر تاریخ ادبیات

                                                  2- تقسیم بندی موزون به دو دسته

                                                  3- ویژگی های نثر موزون مرسل

                                                  4- ویژگی های نثر موزون فنی

                                                  5- دیدگاه نثرنویسان درباره نثر موزون فنی

     

    4- فصل سوم                           1- نثر فارسی قرن هفتم و هشتم در بستر تاریخ ادبیات

                                                  2- جایگاه نثر فارسی در قرن هفتم و هشتم

                                                  3- امتزاج نثر موزون مرسل و فنی در قرن هفتم در گلستان سعدی

                            

    5-  فصل چهارم                       1- نثر قرن نهم در بستر تاریخ ادبیات

                                                  2- جایگاه زبان فارسی در عهد تیموری

                                                  3- جایگاه نثر فارسی در عهد تیموری

                             

     

     

     

     

     

     

    مقدمه

    در گذر زمان ، همه چیز آبستن دگرگونی و تحول است . و سلسله های تاریخی ، یکی پس از دیگری می روند و جای خود را به سلسله های دیگر می دهند . تنها ، آثار بزرگان هر کشور می باشد که خود را از گزند داس دروگر مرگ و نیستی ، و تغییر و تحول در گذر زمان حفظ می کنند  و به موجودیت و حیات خویش ادامه می دهند .

    هنگامی که ، متن زیبای گلستان سعدی ،رحمه الله علیه ، را می خوانیم گوش ما ، زیبایی                  دل انگیز نثر ، و عطر آن را با مشام دل ، احساس می کند . و مانند پرنده سبک بار ، می خواهد به ملکوت عروج پیدا کند .

     « با مدادان که خاطر باز آمدن ، بر رأی نشستن غالب آمد . دیدمش دامنی گل و ریحان و سنبل و ضَیَمران فراهم آورده و آهنگ رجوع کرده . گفتم : گل بستان را چنان که دانی بقائی ؛ و عهد گلستان را وفائی نباشد و حکیمان گفته اند : هرچه نپاید ؛ دلبستگی را نشاید . گفتا : طریق چیست ؟ گفتم : برای نزهت ناظران و فُسحت حاضران کتاب گلستانی توانم تصنیف کردن که باد خزان را بر ورق او دست تطاول نباشد . و گردش زمان ، عیش ربیع آن را به طیش خریف مبدل نکند .

    به چه کار آیدت زگل طبقی ؟                                از گلستان من ببر ورقی

    گل همین پنج روز و شش باشد                               وین گلستان همیشه خوش باشد »

     ( یوسفی ، 1384 ،ص54 )    

    و یا حکمتی ، در بهارستان جامی می خوانیم التذاذ ادبی ، بسیاری از آن به ما دست می دهد . و اندیشه این بزرگان در ادب پارسی ، فرا راه ما می شود  و چراغی می شود تا ما را به سر منزل هدایت و خوشبختی برساند .

    « حکمت – هر نعمتی که به مرگ زوال بپذیرد ( آن را خردمند ) در حساب نعمت نگیرد . ( عمر اگرچه دراز بود ) چون مرگ روی نمود از آن درازی چه سود ؟ نوح هزار سال در جهان به سر برده است ، امروز پنج هزار سال است که مرده است . قدر ، نعمتی را بود که جاودانه باشد و از آفت زوال بر کرانه .

    قطعه :

    به نزد مرد دانا نعمت آنست                           کزو جانت بود جاوید و مسرور

    نه سیم و زر که چون گورت شود جای           بماند همچو سنگت بر سر گور »

    ( حاکمی ،1385،ص42 ) 

    بزرگترین گنجینه بشری ، در طول تاریخ هر کشور ( ادبیات ) آن کشور است که به صورت مکتوب  از گذشتگان ما ، به یادگار مانده است . انسانها ، یکی پس از دیگری می آیند و می روند .

    ولی ادبیات ، پا برجاست و به حیات خود ادامه می دهد . و هر گاه که روی به پستی و نزول می گذارد  روح تازه ای در آن دمیده می شود و تنه تنومند آن را از گزند حفظ می کند . به راستی راز جاودانه بودن ادبیات در چیست ؟ راز جاودانگی آن را باید در زبان آن ملت جستجو کرد . در طول حیات ادبی ، همگام و همصدا پیش می رود . مانند موجی خروشان است که در برابر طوفان های زمانه ، می ایستد و خم نمی شود . و در برابر حوادث روزگار ، سر تسلیم فرود نمی آورد و ادبیات را به سر منزل غایی ، که همان رسیدن به تعالی و شکوفایی است رهنمون می سازد .

    هنگامی که به ادبیات ایران ، این مرز و بوم کهن نیاکانمان ، نگاه می اندازیم به خود می بالیم ، که      در سرزمین فرهنگ و هنر زاده شده ایم .و در این سرزمین مقدس ، روح خود را تسلیم یگانه هستی   می کنیم .

    با بررسی انواع نثر ، در این بخش متوجه می شویم که : در بستر حوادث تاریخی ، و تغییر در بافت اجتماعی و سیاسی ، در هر برهه ای از زمان ، نثر فارسی راه تکامل و پیشرفت را سپری کرده است . و هر گاه حادثه ای رخ داده است ، درخت تنومند زبان فارسی ، قد خم نکرده است ؛ و در برابر طوفان حوادث ایستادگی کرده است . تا ما هم اکنون ، از ثمره آن سود ببریم .

    به همین دلیل در این بخش تکامل نثر فارسی را از ( قرن چهارم تا  قرن نهم ه . ق ) مورد            بررسی قرار می دهیم ، تا در ادامه مباحث متوجه شویم که سعدی ، شیرین سخن ، چه کمک شایانی به نثر پارسی کرده است . و در ادامه کار ، جامی ، نویسنده توانا و ماهر ، با روی آوردن به نثر        ساده ، چه کمک قابل توجهی به نویسندگان بعد از خود انجام داده است . تا در بخش های بعدی  راحت تر بتوانیم کتاب گلستان سعدی و بهارستان جامی را ، با دید علمی و مستند ، مورد نقد و بررسی قرار دهیم

     

     

  • فهرست و منابع پایان نامه مقایسه گلستان سعدی و بهارستان جامی

    فهرست:

    1-

    2-

    بخش اول :      انواع نثر در بستر تاریخ ادبیات ( قرن چهارم تا قرن نهم ه .ق ) ..... 13-26

    1-

    2-

                                                     2- چگونگی شکل گیری نثر مرسل دوم ..................................... 15

                                              3- ویژگیهای نثر مرسل اول و دوم ............................................... 16

                                                    

    3-

    1- موزون مرسل

    2- موزون فنی

     

                                                     

                                             2- تقسیم بندی نثر موزون به دو دسته                                     

                                                          

                                             3- ویژگی های نثر موزون مرسل  ................................................. 18

                                             4- ویژگی های نثر موزون فنی ............................................... 18-19

                                             5- دیدگاه نثر نویسان درباره نثر موزون فنی ............................ 19-20

     

     

    4-

                                            2- جایگاه نثر فارسی در قرن هفتم و هشتم .....................................23

                                            3- امتزاج نثر موزون مرسل و فنی در قرن هفتم در گلستان سعدی .. 24

     

    5- فصل چهارم

     

     

     

    بخش دوم :

     

     

    1- نثر قرن نهم در بستر تاریخ ادبیات .............................................. 25

    2- جایگاه زبان فارسی در عهد تیموری .......................................... 25

    3- جایگاه نثر فارسی در عهد تیموری ............................................ 26

     

    مقامه چیست ؟ آیا گلستان نوعی مقامه است ؟ ............ 30-49

    مقایسه گلستان و مقامات حمیدی

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    1- مقدمه ......................................................................................................................................30

    2- فصل اول           1- بحث لغوی مقامه  ..................................................................................... 31

                                   2- مقامات در معنی اصطلاحی  ..................................................................... 32

                                   3- ویژگی های مقامه ..............................................................................33-34

     

    3- فصل دوم           1- گلستان و مقامات  ...............................................................................35-37

                                    2- وجوه اشتراک گلستان با مقامات  ......................................................38-40

                                    3- وجوه اشتراک گلستان با مقامات  « جدال سعدی با مدعی » و « مقدمه کتاب » 

                                    4- وجوه اختلاف گلستان و مقامات   .....................................................41-42

     

    4- فصل سوم          1- مقامات حمیدی  .................................................................................43-44

                                    2- ارزش مقامات حمیدی در نثر فارسی   ................................................44-45

                                    3- مقایسه گلستان سعدی و  مقامات حمیدی  ..........................................46-49

     

     بخش سوم :            مقایسه ویژگی های سبکی گلستان و بهارستان  ....................... 53-70

     

     

    2- فصل اول             1-  ویژگی های سبکی گلستان سعدی   ..................................................53-57

                                    2- ویژگی های سبکی بهارستان جامی   ..................................................58-60

     

     

    وجوه اشتراک ..61-65 

    وجوه افتراق .....66-70

     

     

     

    3- فصل دوم             مقایسه ویژگی های سبکی گلستان و بهارستان    

     

     

    بخش چهارم :                     مقایسه حکایت های گلستان و بهارستان ............ 73-103

    1- مقدمه    ..............................................................................................................................73

    2- بررسی بابهای گلستان و بهارستان از لحاظ وجوه اشتراک و افتراق   ................................73-74

    3- تشابه موضوع و مفهوم در حکایت اسکندر مقدونی   .....................................................74-75

    4- تقسیم بندی حکایات گلستان و بهارستان               1- در سیرت پادشاهان .......................... 76-84 

    به شش دسته اصلی از جهت اشتراک و افتراق              2- عشق و جوانی  ................................85-91

     موضوع ،  شیوه سبک و بلاغت                                3- در آداب صحبت ..............................92-95                                                               

                                                                                 4- سلامت و سلامتی   ..............................96-98

                                                                                 5- بخشش و بخشندگی  .........................99-101

                                                                                 6- قناعت  ............................................102-103

     

    بخش پنجم :        بررسی آیات ، حدیث و اشعار در گلستان و بهارستان ........... 107-134

    1- مقدمه ................................................................................................................................... 107

     

    2- بررسی آیات قرآنی در گلستان                    1- تاکید مطلب   ........................................108-114

                                                                           2- بار معنایی  .....................................................115

     

     

     

    3- بررسی آیات قرآنی در بهارستان                  3- تاکید مطلب  .........................................116-117

                                                                           4- بار معنایی  .....................................................118

     

     

     

    4- بررسی احادیث گلستان                               1- تاکید مطلب   ........................................119-120

                                                                           2- بار معنایی 

     

     

     

    5- بررسی احادیث بهارستان                           3- تاکید مطلب  ...................................................121

                                                                         4- بار معنایی 

     

     

    6- بررسی اشعار عربی گلستان                       1- تاکید مطلب  ............................................122-129

                                                                     2- بار معنایی 

                                                                     3- اشاره به آیه و حدیث ................................ 130-131

     

     

    7- بررسی اشعار عربی بهارستان                    1- تاکید مطلب  ............................................ 132-134

                                                                     2- بار معنایی 

                                                                     3- اشاره به آیه و حدیث 

    8- نتیجه گیری کلی از پایان نامه .........................................................................................136-137

     

    .

    منبع:

    ابرقویی ، مقامات حمیدی ، دانشگاه اصفهان ، 1339 .

    انصاری ، خواجه عبدالله : رسائل تصحیح وحید دستگردی ، جلد 3 ، تهران ، فروغی 1349 .

    الهی قمشه ای ، حسین : قرآن ، چاپ نهم ، 1376 .

    بهار ، محمد تقی : سبک شناسی نثر ، جلد دوم ، چاپ نهم ، 1376 ، چاپخانه ورامین .

    ،     ،   ، جلد سوم ، چاپ پنجم ، 1385 ، انتشارات اطلاعات .

    جامی ، بهارستان ، تصحیح اسماعیل حاکمی ، چاپ پنجم ، 1385 ، انتشارات اطلاعات .

    خطیبی ، حسین : فن نثر در ادب پارسی ، چاپ دوم ، 1375 ، انتشارات زوّار .

    رامیار ، محمود: قرآن مجید و فهارس القرآن ، تهران ، امیر کبیر ، 1345 .

    سعدی ، گلستان ، تصحیح غلامحسین یوسفی ، چاپ هفتم 1374 ، انتشارات خوارزمی .

    شمیسا ، سیروس : سبک شناسی نثر ، چاپ دوم ، 1377 ، نشر میترا .

    صفا ، ذبیح الله : تاریخ ادبیات ایران ، جلد اول ، 1374 ، انتشارات ققنوس .

    ، ، جلد سوم ، 1374 ، انتشارات ققنوس .

    ، مختصری در تاریخ تحول نظم و نثر پارسی ، چاپ سیزدهم ، 1368 ، انتشارات ققنوس.

    کشاورز ، کریم : هزار سال نثر فارسی ، سازمان کتاب های جیبی ، 5 جلد ، 1345 .

    گلبن ، محمد : بهار و ادب فارسی ، شرکت سهامی کتاب های جیبی ، 1371 .

    معین ، محمد : فرهنگ معین ، 6 جلد ، چاپ هیجدهم ، 1380 ، چاپ خانه سپهر .

    محمد بن منور ، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید ، به تصحیح ذبیح الله صفا ، تهران ، امیر کبیر ، 1348 .

    یا حقی ، محمد جعفر و ناصح محمد مهدی ، راهنمای نگارش و ویرایش مشهد ، آستان قدس رضوی ، 1363 .

    یوسفی ، غلامحسین : دیداری با اهل قلم ، جلد دوم ، چاپ دوم ، چاپخانه مهارت .

     

     

    .

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت