بیان مسأله
پیش‌بینی شده است که بیماری های قلبی عروقی به عنوان مهمترین علل مرگ و میر (36%) کل مرگ و میرها در سراسر جهان تا سال 2020 باقی خواهند ماند. (1)
سالانه 17 میلیون نفر در دنیا به علت بیماریهای قلبی عروقی فوت می‌کنند این بیماریها عامل 10 میلیون مرگ از 40 میلیون مرگی است که سالانه در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد و علاوه بر این یکی از علل عمده ناتوانی‌ها نیز می‌باشند.
در ایران نیز بیماریهای قلبی و عروقی اولین علل مرگ و میر را به خود اختصاص داده‌اند. (2)
حال با توجه به جایگاه و اهمیت بیماری های قلبی عروقی در ایران نقش دولت را در لزوم برنامه‌ریزی‌های جدی‌تر و دقیق‌تر در این خصوص آشکار می‌سازد. لذا لازم است تمهیدات مناسب در جهت تشخیص به موقع بیماریهای قلبی و درمان مناسب برای جلوگیری از هر گونه خسارت ناشی از این بیماریها و متعاقب آن کاهش مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی میسر گردد.
یکی از راههای موثر در کمک به تسریع امر درمان در بیماران قلبی حضور مداوم پزشک متخصص قلب می‌باشد که می‌تواند نقش بسزایی در تشخیص به موقع و درمان مناسب در نتیجه کاهش عوارض ناشی از بیماری و کاهش میزان مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی گردد.
در گروه بیماریهای قلبی عروقی نیز انفارکتوس میوکارد شایعترین علل مرگ و میر و از کارافتادگی محسوب می‌شود که اگر درمان در ساعت‌های اولیه انجام گیرد می‌تواند نقش بسزایی در کاهش مرگ و میر آن داشته باشد.
در پژوهشی که توسط دکتر حسینیان و همکاران انجام گرفت نتایج نشان داد که میزان مرگ و میر در بیمارانی که در 2 تا 3 ساعت اول درمان استاندارد را شروع کرده‌اند فوق‌العاده کاهش می‌یابد. (3)
تحقیقات دیگری انجام گرفته است که حضور موثر تیم‌های درمانی را در کاهش مرگ و میر انواع بیماریها مشخص می‌نماید.
در پژوهشی که توسط آذر کبیرزاده و همکاران در زمینه بررسی تأثیر اقامت متخصص بیهوشی در میزان مرگ و میر بیماران انجام گرفت نتایج و یافته‌های پژوهش حاکی از آن بودند که احتمال فوت بیماران در زمان قبل از حضور متخصص بیهوشی 24% و این احتمال در زمان حضور متخصص بیهوشی به 14% کاهش یافته است.
همچنین مدت اقامت کل بیماران نیز از 14 روز به 11 روز کاهش یافته بود. (4)
در تحقیق دیگری که نقش متخصص بیهوشی مقیم در کاهش مرگ و میر در بخش مراقبتهای ویژه مرکز درمانی امام خمینی (ره) ارومیه مورد بررسی قرار گرفته بود نشان دادند که میزان مرگ و میر و میزان بستری در بخش مراقبتهای ویژه 12% کاهش یافته است. (5)
در مطالعه‌ای که توسط فوشز و همکاران انجام گرفت نشان داد که حضور متخصص در بخش‌های بیمارستان نه تنها در بهبودی بیماران تأثیر دارد بلکه حضور متخصص سبب ترخیص مناسب و به موقع و کاهش هزینه‌ها می‌شود. (6)
همچنین در پژوهشی که با عنوان تأثیر حضور تیم احیای ورزیده بر نتایج احیای قلبی ریوی انجام گرفت نشان داد که استفاده از تیم اختصاصی ورزیده برای عملیات احیا به طور چشمگیری فرآیند احیا را بهبود بخشیده و کاهش بروز مرگ و میر را منجر می‌شود.(6)
حال با توجه به اهمیت بیماری های قلبی در ایران و آمار بالای مرگ و میر ناشی از آن و لزوم درمان موثر در بیماریهای قلبی این تحقیق قصد دارد نقش و میزان تأثیر حضور پزشک مقیم قلب بر کاهش مرگ و میر بیماران که خود بخشی از طرح تحول سلامت کشور است که توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در دستور کار قرار گرفته است بسنجد. به امید اینکه این تحقیق گامی موثر باشد در راستای نقش و اهمیت حضور پزشکان مقیم متخصص قلب در نجان جان بیماران و کاهش مرگ و میر.
تعریف واژه‌های اختصاصی (کلیدی)
تعریف نظری مرگ: عبارت است از بین رفتن دائمی تمام نشانه‌های حیات در هر زمانی بعد از تولد زنده (قطعه علایم بدون بازگشت زندگی بعد از تولد زنده)(7)
تعریف عملی مرگ: در این تحقیق منظور از مرگ، فوت بیماران قلبی در بیمارستان به طوری که بیمار بستری شده و پرونده پزشکی داشته باشد.
متخصص قلب: یک متخصص در پزشکی است که با اختلالات قلب سر و کار دارد. این رشته شامل تشخیص پزشکی و درمان اختلالات مادرزادی قلب، بیماریهای عروق کرونری، نارسایی قلب، بیماریهای دریچه‌ای قلب و الکتروفیزیولوژی است. (8)
پزشک مقیم: به پزشک متخصص (فوق تخصص) فلوشیب گفته می‌شود که از ساعت 2 بعد از ظهر الی 8 صبح روز بعد در روزهای تعطیل و 24 ساعته در روزهای غیرتعطیل در مراکز آموزشی درمانی حضور فیزیکی فعال در مرکز داشته و اقدامات تشخیصی و درمانی مورد نیاز بیماران مرتبط با زمینه تخصصی خود را انجام دهد. (9)
اهداف طرح:
هدف اصلی: بررسی میزان تأثیر حضور پزشکان مقیم قلب بر کاهش مرگ و میر بیماران
هدف اختصاصی:
1 تأثیر بر میزان مرگ و میر بیماران
2 تشخیص به موقع اورژانس های قلبی
3 شروع به موقع اقدامات درمانی
4 ارجاع مناسب بیمار
5 کاهش طول مدت اقامت بیمار