مقدمه
از هنگامی که خودروسازان به فناوری موتور های احتراق داخلی دست پیدا کردند، طراحان خودرو به طراحی سیستم های تعلیقی که بر اساس نوع کاربری خودرو بتواند انتظارات مشتریان را پاسخ گو باشد توجه ویژه نمودند ، امروزه راحتی سرنشینان مهم ترین هدف سازندگان خودرو است.یکی از مهمترین عوامل راحتی سرنشینان جلوگیری از انتقال ارتعاشات حاصل از محیط خارج به سرنشینان است. این ارتعاشات میتواند ناشی از عوامل متعددی مانند ترمز کردن ،حرکت در پیچ و ناهمواریهای جاده و .... باشد.اگر جاده ها هیچ موجی(دست انداز) نداشته و کاملاً صاف بودند،ما نیازی به سیستم تعلیق برای مستهلک کردن آنها نداشتیم. ولی عملاً اینگونه نیست و در بهترین شرایط، جاده ها صاف و یکنواخت نیستند.این ناصافی هایی جزئی می توانند بر چرخ های خودرو نیرو واردکنند. طبق قوانین نیوتن، همه نیروها جهت و اندازه دارند بدین ترتیب یک موج(دست انداز) باعث می شود تا چرخ به صورت عمود بر سطح جاده بالا و پایین برود.
تعریف سیستم تعلیق
خاصیت میرایش ارتعاشات لرزشها و رفع بعضی از اغتشاشات حرکت در خودرو و حفظ بعضی خواص مناسب جهت ایمنی، از ویژگیهای مناسب مکانیکی است که انجام آن با یک وسیله مکانیکی امکانپذیر است ، مجموعه مشخصی که فراهمگر هدف بالاست، سیستم تعلیق نام دارد. این مجموعه قلمرو وسیعی را با خواص و وظایف متفاوت در بردارد. سیستم تعلیق خودرو هر چند معمولاً به چشم نمی‌آید اما شاید یکی از مهمترین بخش‌های خودرو باشد چرا که تایر (به عنوان تنها بخش در تماس با زمین) بر روی این سیستم «معلق» است و عملاً سیستم تعلیق وظیفه نگهداری مجموعه تایر و محور چرخ‌ها را بر عهده دارد. شاید در نگاه اول، اتصال مجموعه محور به خودرو به وسیله سیستم تعلیق ساده به نظر برسد اما در اصل این سیستم در طی دوران حیات صنعت خودرو پیشرفتهای زیادی را به خود دیده و خودروسازان در مسیر افزایش راحتی و ارتقاء هندلینگ خودرو، روش‌های جدید را برای این اتصال توسعه داده‌اند . یکی از مؤثرترین آنها سیستم تعلیق چند اتصالی (Multi-Link Suspension) می باشد که ذیلاً و به اختصار توضیحاتی درمورد این سیستم ارائه می گردد.
سیستم تعلیق چند اتصالی (Multi-Link Suspension)
تعریف دقیقی برای این سیستم که از اوایل دهه۸۰ رایج گردید، وجود ندارد. اما به طور کل هرگاه یک سیستم مستقل دارای بیش از ۲ لینک (طبق) باشد به آن Multi Link گویند، در مواردی این سیستم با سیستم Trailing Arm نیز تلفیق می‌گردد که مقاومت بالاتری را پدید می‌آورد. اما نوع مرسوم آن که دارای ۴ لینک (رابط) میباشد، تقریبا
همانند سیستم جناغی A-Arm است، با این تفاوت که دسته‌های هر جناغ، به یکدیگر متصل نیستند و هر یک به صورت جداگانه تنظیم‌پذیری بهتری را برای سیستم تعلیق فراهم می‌نماید. مولتی لینک در بازه تعلیق های غیر وابسته یا مستقل دسته بندی میشود و می توان آن را بهترین نوع در این خانواده دانست، به طوری که یکی از مهم ترین رکن های یک خوردوی دریفت داشتن این نوع تعلیق مخصوصاً در محور عقب میباشد.
ساختار و عملکرد سیستم تعلیق چند اتصالی
به صورت کلی این سیستم بر خلاف سیستم های وابسته از یک Wishbone (بازو یا سیبک) تشکیل نشده است، بلکه تعلیق مولتی لینک از سه و یا بیشتر بازوهای جانبی و یک و یا بیشتر بازوهای طولی همراه با کمک فنر تشکیل شده است.هریک از این بازوها یک مفصل یا بوش لاستیکی درانتهای خود دارند که به آنهااین اجازه را میدهد که به طورکامل درمحدوده خود جابجا شده و تنش های ناشی از تکان های خودرو را دفع کند.
همان طور که اشاره شد بازو ها با استفاده از مفصل به ابتدا و انتهای محور متصل هستند، زمانی که این محور برای هدایت سیستم فرمان و یا کنترل پایداری به وسیله گشتاور و یا نیروی پیچش ناشی از تکان های خودرو شروع به حرکت میکند، در واقع هندسه تعلیق را تغییر داده و اصلاح میکند. به این صورت چرخ ها در هر زمان و تحت هر نیرویی بهترین عکس العمل را از خود نشان داده و پایداری (چسبندگی) خودرو به سطح جاده را به بهترین شکل حفظ می کنند.
بررسی سیستم تعلیق هیوندای جنسیس کوپه
تعلیق استرات با دو هرزه گرد و دو میله اتصالی به جای یک بازوی تک قطعه ای (A) ، میل موج گیر (B) مستقیما وارده بدنه استرات شده(C) که اینکار باعث بیشینه کارایی گردیده است .
وجود دو هرزه گرد با زاویه ، سبب ایجاد یک نقطه مجازی در خارج از ناحیه شده (A) که باعث می شود تا از پس زدن و لگد زدن جلوگیری شده ، فرمان دهی دقیق تر و پایداری بیشتر گردد.
قرار دادن فرمان جلو اکسل گامی دیگری بوده برای دقت در فرمان دهی(B)
استرس بار نصب شده و قرار گیری باتری در پشت این استرس سبب فشردن توزیع نیرو به عقب می شود
سیستم تعلیق مولتی لینک 5 اتصاله عقب که در این تصویر 4 اتصال مشاهده می شود ، (A) جفت اتصال بالا و (B) جفت اتصال پایین را نشان می دهد . جفت اتصال پایین جهت ایفاء نقش ارتجاعی یا فنری به صورت باز تعبیه شده اند .
فلش (A) اتصال پنجم را نشان می دهد.
دراین تصویر می توان دید که جفت اتصال بالا و جفت اتصال پایین چرخ را نگه داشته اند .
جفت اتصال پایینی طوری متصل شده اند که یک صفحه ایجاد شده ، این صفحه از اتصال با هرز گردها ، هندسه ای برای جلوگیری از چمباته زدن بوجود می آورد .
جلوگیری از چمباته زدن به این معناست که تمایل تعلیق عقب برای فشردگی بیش از اندازه در حین خوردن ضربه جلو گیری کند.