پایان نامه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران

تعداد صفحات: 239 فرمت فایل: word کد فایل: 10002203
سال: مشخص نشده مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه مهندسی فناوری اطلاعات IT
قیمت قدیم:۳۰,۵۰۰ تومان
قیمت: ۲۸,۴۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران

    بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه‌های مختلف اقتصادی، بازرگانی تاثیرات شگرف این پدیده را بیش از پیش نمایان ساخته است. مزایای فراوان اقتصادی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و بازرگانی شامل صرفه‌جویی هزینه مبادلاتی، افزایش بهره‌وری بنگاه و صنعت، تغییر فرایندهای مدیریت و تولید بنگاه‌های اقتصادی، کاهش هزینه جستجو، دسترسی بیشتر و آسانتر و ارزانتر به اطلاعات، کاهش محدودیت های ورود به بازار، شمار بیشتر عرضه کنندگان، افزایش رقابت، کاهش سود انحصاری ، کاهش هزینه تمام شده و قیمت کالا و تسهیل تجاری موجب توجه روزافزون به این پدیده نوین شده است.

    سازمان‌های بین المللی به رهبری سازمان ملل و سازمان های وابسته به آن همانند UNCTAD و UN/CEFACT طی چند سال گذشته، با ارایه استانداردها و راهبردهای پیشنهادی به کشورهای عضو، اقدامات عملی برای توسعه تجارت الکترونیکی و زیرمجموعه‌های آن یعنی بانکداری الکترونیکی، حمل و نقل الکترونیکی بیمه الکترونیکی و ... در جهان به عمل آورده‌اند. دولت‌ها نیز اقدامات گسترده‌ای برای توسعه تجارت الکترونیکی انجام داده‌اند. برخی دولت‌ها در کشورهای پیشرفته با بسترسازی حقوقی، قانونی، اقتصادی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و با سیاستگزاری و هدایت کلان به توسعه تجارت  و بانکداری الکترونیکی همت گمارده‌اند. در این کشورها بخش خصوصی پویا و کارآمد محوریت را به عهده گرفته و از آخرین تحولات فنی در فعالیت‌های خود استفاده می‌کند.

    از سوی دیگر در برخی کشورهای در حال توسعه پیشرو همانند کشورهای آسیای جنوب‌شرقی، دولت ها علاوه بر سیاستگزاری و هدایت کلان، حمایت گسترده‌ای از توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی به عمل آورده‌اند. پیوند با اقتصاد جهانی، اصلاحات اقتصادی مناسب، توسعه منابع انسانی، بسترسازی اقتصادی،‌ حقوقی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و بخش خصوصی نسبتاً کارآمد شرایط مناسبی را برای توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی در این کشورها بوجود آورده است.

    بدین‌ترتیب فعالان اقتصادی در سراسر جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه پیشرو با بکارگیری آخرین یافته‌های فناوری به ویژه فناوری ارتباطات و اطلاعات بطور فزاینده مبادلات تجارت الکترونیکی خود را گسترش می‌دهند. در این راستا برخی بنگاههای اقتصادی از جمله بانک‌ها با مهندسی مجدد فعالیت‌های مدیریتی و تولیدی و خدماتی خود و بکارگیری کسب و کار الکترونیکی توانسته‌اند سهم بازار خود را در بازارهای جهانی ابتدا حفظ و سپس ارتقاء دهند. بدیهی است برای بنگاههایی که در این رقابت عقب بمانند، کاهش سهم بازار اولین پیامد آن خواهد بود.

    مصرف‌کنندگان نیز در کشورهای مختلف تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات به صورت الکترونیکی از خود نشان داده‌اند. کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت و بانکداری الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است.

    در ایران نیز طی چند سال گذشته دولتمردان با درک مزایا و اثرات تجارت الکترونیکی به طراحی و ایجاد تجارت الکترونیکی همت گمارده‌اند. بی‌گمان یکی از وظایف اصلی در توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی کشور، آگاه سازی عمومی است که در این راستا،‌ معاونت برنامه‌ریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی برنامه‌هایی برای طراحی و پشتیبانی از برنامه‌های آموزشی و پژوهشی به مورد اجرا گذاشته شده است.

    مجموعه حاضر حاصل پژوهشی است که در زمینه نقل و انتقال الکترونیکی وجوه، به سفارش معاونت برنامه‌ریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی و توسط مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران انجام شده است. بدین روی لازم است ضمن تشکر از مدیر محترم مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران از پژوهشگران محترم نیز تشکر و تقدیر شود.

    نکته قابل ذکر اینکه، هر چند ممکن است متن حاضر دارای نواقصی بوده و در برخی مواقع مطالب ارائه شده با نظرات معاونت مطابقت نداشته باشد، ولی از آنجا که می‌تواند برای مطالعه دست‌اندرکاران فناوری اطلاعات و ارتباطات و علاقمندان به این موضوع مفید باشد، تصمیم به انتشار آن گرفته شده است.

    فرصت را مغتنم شمرده با امید به آنکه این مجموعه برای دست‌اندرکاران و علاقمندان تجارت و بانکداری الکترونیکی مفید واقع شود، از کلیه عزیزان علاقمند دعوت می‌شود تا نظرات و دیدگاههای خود را درباره توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی ایران و به ویژه برنامه‌های آموزشی، ترویجی و پژوهشی برای این معاونت ارسال کنند.

    فصل اول

     

    تجارت الکترونیکی

     

     

    11 مقدمه

    با توجه به پیشرفت‌های فناوری روزمره و شتابان, جوامع به جوامعی مبتنی بر دانش و آگاهی تبدیل شده‌اند. توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به مؤسسات و سازمانها این امکان را می‌دهد که فعالیت‌های تجاری و مبادلات خود را با سرعت و انعطاف‌پذیری انجام دهند.

    در قرن بیست و یکم فناوری اطلاعاتی و ارتباطی با سرعت بیشتر پیشرفت و توسعه خواهد کرد. پیشرفت‌های به وجود آمده در فناوری اطلاعات و ارتباطات در اواخر قرن بیستم باعث شکل‌گیری تجارت الکترونیکی شده است. تجارت الکترونیکی انقلابی عظیم در شیوه تجارت و کسب و کار به وجود آورده است.

    تجارت الکترونیکی و به تعبیر وسیع‌تر کسب و کار الکترونیکی شیوه و نحوه زندگی کردن انسانها را نیز متحول می‌سازد. کشورهای پیشرفته چندین سال است که تجارت الکترونیکی را آغاز کرده‌اند و کم کم مسائل و مشکلات آن را تجربه کرده‌اند بنابراین تا حدودی بسترهای فناوری, قانونی و سرمایه‌های انسانی و مادی لازم برای توسعه و گسترش آن را فراهم ساخته‌اند و در آستانه تحول اساسی و کامل در شیوه کسب و کار و زندگی هستند, که در آن به میزان وسیع از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده خواهد شد.

    علاوه بر کشورهای پیشرفته, کشورهای در حال توسعه نیز به منظور ایجاد زیرساخت‌ها و بسترهای لازم برای تجارت الکترونیکی, در حال برنامه‌ریزی و تلاش هستند. در کشور ما هم تلاش‌های پراکنده‌ای صورت گرفته است, ولی این تلاشها تاکنون اثربخش نبوده است زیرا از یک طرف از انسجام و یکپارچگی لازم برخوردار نمی‌باشد و از طرف دیگر فاقد سرعت مناسب هستند.

    از آنجا که هدف غایی کتاب حاضر بسترسازی برای گسترش تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی در ایران می‌باشد در این فصل در خصوص تجارت الکترونیکی بحث و بررسی به عمل می‌آید. هدف از ارائه این فصل آشنایی با ابعاد و زیرساخت‌های تجارت الکترونیکی و تبیین نقش و جایگاه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در آن می‌باشد.

     

     

    21 مفهوم تجارت الکترونیکی[1]

    رشد سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه پایانی قرن بیستم و شروع قرن بیست و یکم و افق‌های جدیدی را بر روی کسب و کار و تجارت باز نمود. این افق‌های جدید سبب تحول در امر تجارت گردید و با سرعت و شتاب وصف‌ناپذیری در حال گسترش می‌باشد.

    تحولات در زمینه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی به حدی زیاد و مؤثر بوده که بعضی‌ها عصر حاضر را عصر اطلاعات و تحولات را به انقلاب اطلاعاتی تعبیر می‌نمایند. انقلاب اطلاعاتی سبب ایجاد شیوه‌های نوین و بی‌سابقه در تولید, پردازش و انتقال اطلاعات می‌گردد. شیوه‌های جدید به علت اینکه موجب افزایش کارایی, بهره‌وری, اثربخشی و بالا بردن سرعت در برقراری ارتباطات, و کاهش هزینه‌ها شده است, از طرف شرکتها و سازمانهای تجاری با استقبال زیادی مواجه گردیده است و در عرصه نوین رقابت, مزیت‌های رقابتی زیادی را برای آنها به همراه خواهد داشت.

    در سال 1991 اینترنت در سراسر دنیا فقط 3 میلیون کاربر داشت و از طریق اینترنت تجارتی صورت نمی‌گرفت ولی در سال 1999 بالغ بر 150 میلیون نفر به اینترنت دسترسی پیدا کردند و تقریباً  آنها خریدهای خود را به صورت پیوسته از پایگاههای تجارت الکترونیکی انجام می‌دادند[2].

    با توجه به مزیت‌های زیادی که تجارت الکترونیکی در بردارد پیش‌بینی می‌گردد در آینده نزدیک, با سرعت زیادتری مورد استفاده قرار گیرد و انقلاب دیگری را در عرصه تجارت به وجود آورد. این انقلاب جدید نحوه خرید و فروش کالا و خدمات توسط مؤسسات تجاری و اشخاص را متحول می‌سازد.

    قبل از پرداختن به مقوله تجارت الکترونیکی لازم است تعریف روشنی از آن ارائه گردد. هر چند با توجه به عمر کوتاه تجارت الکترونیکی هنوز تعریف دقیق, روشن, جامع و مانع از این اصطلاح به ارائه نگردیده است, ولی این بدان معنی نیست که در این زمینه کاری نشده و یا تعریفی ارائه نشده است. بلکه تعاریف بسیار زیادی ارائه شده است, اما در بین اندیشمندان این رشته اتفاق نظر وجود ندارد. در ادامه به پاره‌ای از تعاریف اشاره می‌شود و سپس یک تعریف جمع‌بندی شده ارائه و مورد استفاده قرار می‌گیرد..

    ”باجاج“[3] تجارت الکترونیکی را این گونه توصیف می‌نماید: ”تجارت الکترونیکی یعنی مبادله اطلاعات تجاری بدون استفاده از کاغذ است که در آن نوآوری‌هایی مانند مبادله الکترونیکی داده‌ها, پست الکترونیکی, تابلو اعلانات الکترونیکی, انتقال الکترونیکی وجوه و سایر فناوریهای مبتنی بر شبکه به کار برده می‌شود. تجارت الکترونیکی نه تنها عملیاتی را که در انجام معاملات به طور دستی و با استفاده از کاغذ صورت می‌گیرد به حالت خودکار درمی‌آورد, بلکه سازمانها را یاری می‌کند به یک محیط کاملاً الکترونیکی قدم بگذارند و شیوه‌های کاری خود را تغییر دهند.“[4]

    در تعریف دیگری تجارت الکترونیکی این گونه تعبیر شده است: ”انجام تجارت روی اینترنت, فروش کالاو خدماتی که به صورت ناپیوسته توزیع می‌شود و ]یا فروش[ به صورت پیوسته یعنی ارائه محصولات ]مثل کتاب الکترونیکی, نرم‌افزار[ که از طریق نرم‌افزارهای کامپیوتری به دست مصرف‌کننده می‌رسد.“ مبادلات می‌تواند بین بنگاههای تجاری, شرکتها و مصرف‌کننده انجام شود. اما اینترنت شامل یک طیف وسیع‌تر از فعالیت‌های بالقوه تجاری و تبادل اطلاعاتی است. به عنوان نمونه اینترنت به شرکتها, اشخاص و دولت‌ها یک زیرساخت الکترونیکی را پیشنهاد می‌کند که قادر است بازارهای مجازی مزایده برای کالاها و خدمات ایجاد کنند. مثلاً ebay.com جزو اولین سایت‌هایی است که موفق شد چارچوبی ایجاد کند که در آن مصرف‌کنندگان بتوانند کالاها و خدمات بسیار متنوعی را با افراد دیگر (C2C) و یا (C2B) داد و ستد کنند[5].

    هدف از بکارگیری تجارت الکترونیکی توسعه روشهای قدیمی تجارت نیست بلکه ارائه روشی جدید در انجام امور بازرگانی محسوب می‌شود. با توجه به این روش جدید بازرگانان قادرند محصولات خود را به شکل تمام وقت و به تمام خریداران در سرتاسر جهان مستقل از مرزهای جغرافیایی و ملتها عرضه کنند.

    با توجه به نو بودن مفهوم تجارت الکترونیکی هنوز اغلب مردم فکر می‌کنند تجارت الکترونیکی معادل خرید و فروش از طریق شبکه اینترنت می‌باشد. در صورتی که این فقط جزء کوچکی از تجارت الکترونیکی محسوب می‌شود. تجارت الکترونیکی امروزه مفهوم بسیار وسیعی دارد که جنبه‌های مختلف تجارت, اقتصاد و بانکداری را دربرمی‌گیرد. تجارت الکترونیکی شامل خرده‌فروشی, عمده‌فروشی کالاهای قابل لمس (مثل اتومبیل) و کالاهای غیرقابل لمس (مثل اطلاعات, نرم‌افزار), ارائه سرویسهای مختلف به مشتریان نظیر مشاوره‌های پزشکی, حقوقی, مشاوره‌ای مدیریتی و تخصصی و دیگر موارد تجارت مثل راه‌اندازی مناقصات و مزایده‌ها و تبادل کالا با کالا و همچنین شامل هر گونه تراکنش مالی / تجاری بین مؤسسات و افراد مختلف می‌گردد.

    کنسرسیوم صنعت کمرس نت[6] از تجارت الکترونیکی تعریف زیر را ارائه نموده است:

    ”تجارت الکترونیکی“ عبارت است از استفاده از کامپیوترهای یک یا چند شبکه برای ایجاد انتقال اطلاعات تجاری که بیشتر با خرید و فروش اطلاعات, کالا و خدمات از طریق اینترنت مرتبط می‌باشد. رسالت تجارت الکترونیکی فقط ارتباط نیست بلکه پی‌ریزی و تقویت روابط تجاری است[7].

    کلاکوتا و وینستون[8] (1997) معتقدند که ارائه یک تعریف از تجارت الکترونیکی بستگی به این دارد که از نظر چه کسی بخواهیم تجارت الکترونیکی را تعریف نماییم:

    از دیدگاه ارتباطات, تجارت الکترونیکی عبارت است از تحویل اطلاعات, کالا یا خدمات یا پرداخت‌ها از طریق خطوط تلفن, شبکه‌های کامپیوتر یا ابزارهای دیگر.

    از دیدگاه فرآیند کسب و کار, تجارت الکترونیکی عبارت است از کاربرد فناوری به سمت و سوی اتوماسیون مبادلات تجاری و جریان کارها.

    از دیدگاه خدماتی, تجارت الکترونیکی عبارت است از یک ابزاری که به وسیله آن شرکتها و مؤسسات, مشتریان و مدیریت, هزینه‌های خدمات را کاهش می‌دهند, کیفیت کالاها را بهبود می‌بخشند و سرعت ارائه خدمات را افزایش می‌دهند.

    از دیدگاه پیوسته[9] تجارت الکترونیکی باعث ایجاد توانایی خرید و فروش کالا و اطلاعات از طریق اینترنت و سایر سرویس‌های پیوسته می‌شود.

    تعاریف فوق هر کدام, جنبه‌ای از جنبه‌های تجارت الکترونیکی را مد نظر داشته است ولی هیچ کدام جامع و مانع نمی‌باشد. زیرا هر کدام با زدن لنزی بر چشمان خود برای لحظه‌ای چشم‌انداز تجارت الکترونیکی را به تصویر کشیده‌اند.

    به طور کلی تجارت الکترونیکی بر تولید (ایجاد) و بهره‌برداری از فرصت‌های جدید کسب و کار تأکید دارد. و به عبارت دیگر ”ایجاد ارزش اقتصادی“ یا ”انجام کار بیشتر با هزینه کمتر“ در تجارت الکترونیکی مد نظر است.

    تجارت الکترونیکی کوشش می‌نمایند فرآیند اجرایی مبادلات مؤسسات و کسب و کار را بر روی شبکه‌های گوناگون, قانونی نموده و تعمق ببخشد. توسعه این فرآیندها می‌تواند باعث عملکرد کاراتر (کیفیت بهتر, رضایت بیشتر مشتریان و تصمیم‌گیری بهتر در سطح مؤسسات و سازمانها), کارایی اقتصادی بیشتر (هزینه‌های کمتر) و مبادلات سریع‌تر (سرعت بالاتر, پرشتاب, یا مبادلات پیوسته) گردد. به طور خاص تجارت الکترونیکی اجرای تبادل اطلاعات بین دو یا چند بخش (مؤسسات, سازمانها, اشخاص) را با استفاده از ارتباطات شبکه‌ای میسر می‌سازد. این شبکه‌ها می‌توانند ترکیبی از سیستم تلفن معمولی (POTS)[10], تلویزیون کابلی[11], خطوط اجاره‌ای[12] و بی‌سیم[13] باشند. مبادلات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در حقیقت راه جدیدی برای انجام امور کسب و کار و حتی انواع جدید کسب و کار را به وجود آورده است. به همین علت اخیراً مفهوم کسب و کار الکترونیکی[14] به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفته است.

     

    31 تاریخچه تجارت الکترونیکی

    هر چند اصطلاح تجارت الکترونیکی جدیداً مطرح شده است ولی استفاده از فناوری‌های الکترونیکی در انجام امور بازرگانی و تجاری به سالهای قبل بازمی‌گردد. به عنوان مثال استفاده از کارت به جای پول در اوایل دهه 1950 در کشور آمریکا آغاز شد. در این دهه اولین کارت پلاستیکی جهت پرداخت هزینه‌های خرید کالا یا خدمات توسط مؤسسه آی دینرز[15] تولید شد.

    از آن تاریخ به بعد استفاده از انواع کارت‌ها توسط مؤسسات خدمات عمومی به عنوان بلیط قطار, اتوبوس و راه‌آهن شهری, مؤسسات مالی نظیر بانکها و یا مؤسسات غیرمالی نظیر مخابرات, ثبت احوال و مؤسسات مالی اعتباری بین‌المللی مثل ویزا[16], مسترکارت[17], آمریکن اکسپرس[18], معمول و گسترش یافت.

    با الکترونیکی شدن کارت‌ها و به کارگیری پایانه‌های رایانه‌ای در نقطه فروش
    (POS)[19] در سال 1983 ابعاد استفاده از کارت‌ها در تجارت گسترده‌تر شد.

    علاوه بر کارت‌ها که در شکل‌گیری تجارت الکترونیکی مؤثر بوده, بکارگیری وسیع رایانه توسط شرکت‌های بزرگ در دهه 75 میلادی نیز مؤثر بوده است. در این دهه شرکتهای بزرگ و چندملیتی شبکه‌های اختصاصی رایانه‌ای بوجود آوردند تا از این طریق بتوانند با سرعت و سهولت بیشتری اطلاعات تجاری را بین خود و تولیدکنندگان دیگر مبادله نمایند. این روش انتقال الکترونیکی داده‌ها را ”مبادله الکترونیکی داده‌ها (EDI) [20] “ می‌نامند.

    از مبادله الکترونیکی داده‌ها می‌توان برای مخابره الکترونیکی مدارک و اسناد مانند سفارش خرید, فاکتور, اعلامیه حمل, تأییدیه وصول کالا و سایر مکاتبات استاندارد بازرگانی بین طرفین تجاری استفاده نمود. این فناوری را همچنین می‌توان برای ارسال اطلاعات مالی و پرداخت‌های الکترونیکی بکار برد.

    شاید آنچه بیش از همه بر تجارت الکترونیکی تأثیر گذاشت و سبب گسترش روزافزون آن شد, بوجود آمدن اینترنت بود. اینترنت شبکه بین‌المللی متشکل از شبکه‌ها و شاهراههای اطلاعاتی جهانی است. اینترنت همچنین منابع اطلاعات موجود در عرضه‌کنندگان سرویس‌های بی‌شمار را در اختیار کاربران مختلف قرار می‌دهد. از طریق اینترنت میلیونها رایانه به یکدیگر متصل می‌شوند و شبکه جهانی را به وجود می‌آورد. در این شبکه جهانی هر نوع کاربری یافت می‌شود: افراد, دانشگاهها, سازمانهای دولتی, مؤسسات و شرکت‌های خصوصی, فروشگاهها, بانکها و... . هر چند در ابتدا اینترنت جهت اهداف نظامی طراحی گردید و سپس در زمینه فعالیت‌های تحقیقاتی و مطالعاتی مورد استفاده قرار گرفت. ولی به سرعت نحوه استفاده از آن در امر تجارت شناخته شده و مورد بهره‌برداری وسیع قرار گرفت.

    تجارت الکترونیکی با استفاده از اینترنت از دو طریق انجام می‌شود: نخست اجرای مبادله الکترونیکی داده‌ها از طریق اینترنت, به این معنی که اینترنت به عنوان یک شبکه رایگان یا ارزان به جای شبکه‌های گران‌تر ارزش افزوده (VAN)[21] برای ارتباطات بازرگانی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ دیگر وب جهانی[22] یا بازاری است که کالا, اطلاعات و خدمات را برای فروش عرضه می‌نماید و خریداران می‌توانند به وسیله مرورگرها[23] این بازار را ببینند و در آن خرید کنند[24].

    در قرن بیستم میلادی در دهه 90 میلادی به مرور تجارت الکترونیکی به مفهوم جدید آن از طریق شبکه‌های خصوصی و عمومی و اینترنت در آمریکا آغاز شد. در سال 1994 حجم معاملات تجاری به صورت الکترونیکی در آمریکا حدود 325 میلیارد دلار برآورد شده است. آمریکا آن لاین[25] کامپیوسرو[26], پرادیگی[27] مهمترین شبکه‌های تجاری الکترونیکی در آمریکا می‌باشند. علاوه بر آن شبکه خرید اینترنت[28] که بزرگترین بازارهای خرده‌فروش را اداره می‌نماید, که کنسرسیومی از شرکتها است که استفاده از اینترنت را برای تجارت الکترونیکی ترویج می‌نماید, نقش برجسته‌ای در گسترش اینترنت و تجارت الکترونیکی در آمریکا داشته‌اند.[29]

    یکی از مواردی که در توسعه تجارت الکترونیکی در آمریکا و به تبع آن در جهان مؤثر بوده است, یادداشت تاریخی بیل کلینتون رئیس جمهوری وقت آمریکا در سال 1993 می‌باشد. وی طی یادداشتی به تاریخ 26 اکتبر 1993 دستورالعملی به منظور ساده و روان‌سازی تدارکات صادر کرد که دولت را به محیط تجارت الکترونیکی وارد ساخت. به این ترتیب بزرگترین پروژه مبادله الکترونیکی داده‌ها با این فرمان موجودیت یافت. وی انتظارات خود را به شرح زیر مطرح کرد:

    ”به علت تشریفات اداری, کاغذ بازی دست و پا گیر, تأخیرهای غیرضروری و کاهش بهره‌وری مصمم شده‌ام شیوه خرید کالا و خدمات از سوی دولت مرکزی را به طور بنیادی تغییر داده و بهبود بخشم و به منظور حصول اطمینان از این امر مقرر می‌دارم که تجارت الکترونیکی در خریدهای دولت مرکزی هر چه سریع‌تر به مورد اجرا گذاشته شود[30].“

    با امضای این دستورالعمل, دولت آمریکا موظف شد در کمترین زمان ممکن, تجارت الکترونیکی را برای خرید و فروش کالاها در سطح آمریکا به شکل عملی درآورد. طبق این دستورالعمل چهار مرحله برای رسیدن به تجارت الکترونیکی معین گردید:

    1 مرحله اول تا مارس 1994 : ساختار و معماری یک تجارت الکترونیکی که قابل استفاده در ایالات متحده آمریکا باشد تعیین شود و وظایف بخشها و سازمانهای مختلف برای انجام این امر معین گردد.

    2 مرحله دوم تا قبل از سپتامبر 1994 : یک تجارت الکترونیکی اولیه که دولت فدرال و تولیدکنندگان خصوصی را قادر به تبادل اطلاعات مربوط به خریدها و قیمت محصولات می‌کند به طور عملی در سطح کشور پیاده شود.

    3 مرحله سوم تا قبل از جولای 1995 : یک سیستم کامل تجارت الکترونیکی در سطح کشور پیاده شود که قابلیتهای سیستم اولیه را با پشتیبانی تبادل پول الکترونیکی و استفاده از بانکهای اطلاعاتی گسترش دهد.

    4 مرحله نهایی تا قبل از ژانویه 1997 : سیستم کامل تجارت الکترونیکی با تمام قابلیت‌های ممکن در سطح کشور پیاده گردد.[31]

    به دنبال این دستورالعمل, گروهی تحت عنوان ”گروه فدرال تجارت الکترونیکی“ تشکیل گردید و برنامه جامعی تهیه نمود که در تمام رده‌های سازمانی دولت مرکزی یک ظرفیت استاندارد برای تدارکات الکترونیکی ایجاد شود.

    این دستورالعمل نقش بسیار مهمی در توسعه تجارت الکترونیکی در ایالات متحده داشت و شتاب آن را چندین برابر کرد.

    علاوه بر کشور آمریکا, سایر کشورهای پیشرفته مثل کشورهای اروپایی و ژاپن نیز در زمینه تجارت الکترونیکی اقدامات مشابهی را به عمل آورده‌اند. کشورهای تازه صنعتی شده جنوب شرق آسیا نیز با سرعت زیادی در حال گسترش تجارت الکترونیکی می‌باشند. در سالهای اخیر حتی کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال رشد نیز نسبت به مقوله تجارت الکترونیکی حساس شده و در حال انجام اقداماتی در این زمینه می‌باشند.

    تجارت الکترونیکی در مؤسسات, سازمانها و دولتها از تقاضای روزافزون آنها برای استفاده از فناوری رایانه در جهت بهبود بخشیدن به فرآیند کسب و کار, مبادلات با مشتریان, و مبادله اطلاعات بین مؤسسات مختلف و داخل خود آنها, نشأت می‌گیرد.

    با توجه به مطالب ارائه شده تاریخچه تجارت الکترونیکی را بشرح ذیل خلاصه می‌کنیم.

    در دهه 1950 میلادی کارت‌های پلاستیکی در عرصه تجارت ظهور کرد. در طول دهه 1970 با معرفی انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)[32] بین بانکها بر اساس شبکه‌های خصوصی, بازارهای مالی دچار تغییر اساسی گردیدند. انتقال الکترونیکی وجوه (EFT) پرداخت‌های الکترونیکی همراه با اطلاعات مربوط به وجوه ارسالی را بهینه نمود.

    در طول سالهای بعد از 1970 و اوایل دهه 1980 تجارت الکترونیکی در کشورهای پیشرفته به شکل پیام‌های الکترونیکی (مثل مبادله الکترونیکی داده‌ها EDI[33] و پست الکترونیکی[34]) در سطح وسیعی بین شرکتها رایج گشت. فناوری پیام‌های الکترونیکی در حقیقت سبب شد کارهای مبتنی به کاغذ در فرآیندهای کسب و کار کاهش یابد و به دنبال آن اتوماسیون افزایش یابد. مؤسسات به طور سنتی برای مبادلات خود از شیوه کاغذ مثل چک, سفارش خرید, اسناد بارگیری و حمل, استفاده می‌کردند. این مبادلات به شکل الکترونیکی تبدیل شد. ”مبادله الکترونیکی داده‌ها“ به شرکتها و مؤسسات اجازه می‌داد که اسناد مورد نیاز و اطلاعات, دستورها و مجوزها را به شکل الکترونیکی بین خود رد و بدل نمایند.

  • فهرست و منابع پایان نامه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران

    فهرست:

    پیشگفتار

     

    فصل اول : تجارت الکترونیکی

              11 مقدمه

              21 مفهوم تجارت الکترونیکی

              31 تاریخچه تجارت الکترونیکی

              41 مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی

              51 معایب تجارت الکترونیکی

              61 مراحل تجارت الکترونیکی

              71 مدلهای تجارت الکترونیکی

              81 عواملی که باعث شتاب تجارت الکترونیکی شده‌اند

              91 تجارب کشورها در خصوص تجارت الکترونیکی

              101 اثرات تجارت الکترونیکی بر کشورهای در حال توسعه

              111 محدودیت‌های رشد تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه

              121 عوامل مؤثر در گسترش تجارت الکترونیکی

              131 جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران

     

    فصل دوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی

              12 مقدمه

              22 پول و نقش آن در تجارت

                       122 نقش‌های اساسی پول

                       222 ویژگیهای مطلوب پول

                       322 انواع تقسیم‌بندی پول

    32 چگونگی پیدایش نظام بانکداری در جهان و سیر تکاملی آن

                       132 تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری

                       232 تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی

                       332 مقایسه بانکداری سنتی و بانکداری الکترونیکی

              42 انتقال الکترونیکی وجوه

                       142 مقدمه

                       242 مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)

                       342 اهمیت و جایگاه EFT

                       442 مزایای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه

                       542 نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه

                       642 انواع سیستم‌های انتقال الکترونیکی وجوه

                       742 معماری سیستم‌های پرداخت الکترونیکی

              52 سوئیفت (SWIFT)

                       152 مقدمه

                       252 تعریف سوئیفت

                       352 تاریخچه سوئیفت

    452 مزایای سوئیفت

              552 کاربرد سوئیفت

                       652 مکانیزم عمل سوئیفت

              62 کارت‌های بانکی

                       162 مفهوم کارت‌های بانکی

                       262 تاریخچه کارتهای بانکی

                       362 مزایای کارتهای بانکی

                       462 انواع کارتهای بانکی

                       562 مکانیزم عمل کارتهای بانکی

                       662 الزامات و تجهیزات سیستم مدیریت کارت

                       762 مسائل و مشکلات کارتها

              72 پول الکترونیکی

              172 مقدمه

                       272 تعریف پول الکترونیکی

                       372 اهمیت و مزایای پول الکترونیکی

                       472 انواع پول الکترونیکی

                       572 معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی

              82 پرداخت الکترونیکی صورت‌حسابها

                       182 مقدمه

                       282 تعریف پرداخت الکترونیکی صورت حسابها

                       382 اهمیت پرداخت الکترونیکی صورت حسابها

                       482 فرآیند پرداخت الکترونیکی صورت حسابها

                       582 مزایای پرداخت الکترونیکی صورت حسابها

              92 امنیت در سیستم‌های الکترونیکی انتقال وجوه

                       192 مقدمه

                       292 مفهوم امنیت

                       392 مسائل مربوط به امنیت

                       492 فناوری‌های امنیت اطلاعات

     

    فصل سوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی و موانع گسترش آن در ایران

              13 مقدمه

              23 بانکداری الکترونیکی در ایران

              33 مشکلات و موانع گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران

              133 مشکلات  مربوط به زیرساخت‌های اساسی

              233 کمبود سرمایه‌های انسانی مناسب برای انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

              333 موانع قانونی کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

    433 موانع اقتصادی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

    533 موانع فرهنگی اجتماعی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

              633 موانع سیاسی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

    733 موانع مربوط به مقاومت کارکنان و مدیران بانکها در مقابل تغییر حرکت از بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی

    833 مشکلات مربوط به نظام مدیریتی حاکم بر بانکهای کشور

    933 سنتی بودن سیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی سازمانها و مؤسسات دولتی و بخش خصوصی در ایران

    1033 دولتی بودن بانکهای کشور و وضعیت غیررقابتی بودن آنها

    1133 مشکلات امنیتی

    1233 اثرات ناشی از تحریم اقتصادی آمریکا

     

    فصل چهارم : راههای گسترش و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران

              14 مقدمه

              24 برنامه راهبردی تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران

              34 نقش وظایف بانک مرکزی در برنامه تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی

              44 شیوه ایجاد تحول در یک بانک

    ضمیمه: تعریف واژه‌های کلیدی

     

    منبع:

    فهرست منابع فارسی

     

    1 اباذری, فرشید, ”پول الکترونیکی و سیستم‌های پرداخت‌کننده اینترنتی“, پردازشگر, شماره 9, سال دوم.

    2 ابراهیمی, صفر و بختیاری, محمد, ”دولت الکترونیکی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش, 1311 اردیبهشت ماه 1380.

    3 ابلنسکی, نیک, مترجم: شریفی, منصور, ”مهندسی مجدد و مدیریت دگرگون‌سازی سازمانها“, نشر آروین, تهران 1374.

    4 احتشامی اکبری, کاملیا, ”تجارت الکترونیکی“ صنعت و مطبوعات, دی و بهمن 1376,
    ص 2523.

    5 اذعانی, فاطمه, ”برقراری امنیت در سیستم‌های انتقال الکترونیکی پول“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال 1379, صفحات 196167.

    6 اشعمی, محمدصادق و شیخانی, سعید, ”کارت‌های بانکی و چگونگی کاربرد آنها در جمهوری اسلامی ایران“, مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی, سال 1377.

    7 اشفعی, محمدصادق, ”پول الکترونیکی در قرن بیست و یکم“, تدبیر شماره 56, مهر ماه 74.

    8 باجاج, ک.ک. و ناگ, دبجانی, مترجم: بهنام مجتهدی, دکتر ایرج, ”از مبادله الکترونیکی اطلاعات تا تجارت الکترونیکی“, مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی, تهران, 1376.

    9 بختیاری, شهرام, ”پرداخت مبالغ کم از طریق اینترنت“, همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی جزیره کیش, 1113 اردیبهشت ماه 1380.

    10 بی‌نام, ”تجارت الکترونیکی در ایران“, پردازشگر (رایانه / بازرگانی / صنعت) شماره 53, ص‌ص 3733.

    11 بی‌نام, ”پاسخ به چند سؤال در مورد کارت‌های هوشمند“, پردازشگر, شماره 9, صفحات
    7169.

    12 پدیدار, ”آیا چک حذف می‌شود؟“, فصلنامه بانک صادرات, شماره 11, صفحه 27.

    13 جزوه منتشر نشده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص سوئیفت. (بخش سوئیفت).

    14 جلیلی, سعید و آبادی, مهدی, ”بررسی مکانیزم‌های امنیتی سیستم‌های پرداخت الکترونیکی در شبکه اینترنت“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال 1379, صفحات 7741.

    15 حسینی, مژگان, ”بانکداری الکترونیکی در ایران“, پردازشگر, شماره 9, سال دوم.

    16 حسینی, مژگان, ”چشم‌انداز بانکداری الکترونیکی در ایران“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران. سال 1379, صفحات 151139.

    17 حشمی, علیرضا و فرید, حمیرا, ”آشنایی با مفاهیم تجارت الکترونیکی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش 1380.

    18 رابینز, استفان, مترجم: کبیری, قاسم, ”مبانی رفتار سازمانی“, مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی, چاپ چهارم, تهران: 1377.

    19 رادکی, لورانس, جی و ونیر, جون, مترجم: مشتاق, مصطفی, ”پرداخت صورت‌حسابهای الکترونیکی“, نشریه بانک و اقتصاد, شماره 2, صفحه 18.

    20 راهوار, منصور, ”پول الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک ملی ایران, 1379.

    21 رستمی, حبیب, حمزه و کوروس, ”مروری بر فناوری کارت هوشمند و کاربردهای آن“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, 1379, بانک توسعه صادرات ایران.

    22 رضایی, یوسف, ”نقش بانکها در تجارت الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک رفاه کارگران, شماره 33, آبان 1379.

    23 رضایی‌فر, آیت و کیانپور, مجید, ”نگاهی تازه و همه‌جانبه به کارت‌های اعتباری“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی, کیش, 1380.

    24 زمردیان, اصغر, ”مدیریت تحول“, سازمان مدیریت صنعتی, چاپ دوم, تهران: 1377.

    25 زندی حقیقی, منوچهر, ”پول و بانک“, انتشارات پیام, چاپ پنجم, تهران 1352.

    26 شرافت, احمدرضا, ”شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب)“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک صادرات ایران, سال 1379, صفحات 208198.

    27 شیخانی, سعید, ”بانکداری الکترونیکی و راهبردهای آن در ایران“, مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی, تهران: پاییز 1378.

    28 صداقت, پرویز, ”پول الکترونیکی, تجارت الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک ملی ایران.

    29 علیپور حافظی, مهدی, ”تجارت الکترونیکی در مراکز اطلاع‌رسانی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش 1380.

    30 فیدلر و لسترو, مترجم: سلطانی شریف‌الدین, ”اقتصاد, پول و بانکداری“, نشریه شرکت اکونومیکا, چاپ دوم, تهران 1350.

    31 قاسم‌زاده, فریدون, ”مصاحبه پیرامون تجارت الکترونیکی در ایران“, ماهنامه وب, سال دوم, شماره 13. تهران: تیر ماه 1380.

    32 قیدرپور, سعید, ”تجربه کارت‌های هوشمند“, نشریه داخلی بانک ملی ایران, شماره,
    صفحات 2822.

    33 کاوسی, لیدا, ”پول الکترونیکی“, فصلنامه بانک صادرات, شماره 12.

    34 کلباسی, دکتر حسن, ”تجارت الکترونیکی, از رؤیا تا واقعیت“, فصلنامه بانک صادرات ایران, شماره 17, تابستان 80, صفحات 3528.

    35 کهزادی, نوروز, ”بانکداری الکترونیکی: پیش‌نیازها, محدودیت‌ها و روشهای پیاده‌سازی آن در ایران“, پیک توسعه, شماره 27, خرداد و تیر ماه 1380.

    36 کیارشی, حمید, ”تجارت الکترونیکی“, فصلنامه بانک صادرات ایران, شماره 15, صفحات
    8684.

    37 ”گزارش تحقیقی درباره تجارت الکترونیکی“, مجله تدبیر, شماره 112, صفحه 102.

    38 مشکوت, سید محمد, ”بانک“, انتشارات قاروس ایران, جلد اول, تهران 1352.

    39 مقیمی, رضا, ”کاربردهای شبکه ماهواره‌ای VSAT در اتوماسیون بانکی“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال 1379, صفحات 2713.

    40 منوچهری, ساسان, ”سیر تحول فناوری اطلاعات و ارتباطات در بانکداری“, همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی جزیره کیش, 1113 اردیبهشت ماه 1380.

    41 مؤمنی, سید مجید, ”تجارت الکترونیکی با پول الکترونیکی“, بانک و اقتصاد, شماره 18, صفحات 3332.

    42 میشلن, فردریک, مترجم: جهان‌خانی, علی و پارسائیان, علی, ”پول و بانک / پول و ارز و بانکداری“, انتشارات سمت, چاپ اول, تهران 1378.

    43 نقشینه, شبنم و آقا محمدی, عباس, ”روشهای استفاده از شبکه‌های عمومی مخابراتی برای بانکداری الکترونیکی“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال 1379, صفحات 4029.

     

    فهرست منابع انگلیسی

     

    1- Ajinkya, R. Tushar, “Aspects of electronic fund transfer”, Finacial Dialy, Indiasercer.com, May, 2000.

    2- Carrington, M. & Langguth, P. “The Banking revolution” Pitman, 1997.

    3- Choralas, Dimitris N., “Strategic Planning for Electronic Banking From Human Resources to Product Development and Information System” Prentice Hall, 1987.

    4- Clarke, Roger, “Issues Arising from Electronic Payment Mechanisms”, Australian National University, Dec, 1995.

    5- Clarke, Roger, “Net – Based Payment Schemes”, Australian National University, Dec, 1996.

    6- Crede, Andreas, “Electronic Payment Systems” TA-Datenbank – Nachrichten, NY. Z, 7. Jg., Juni 1998.

    7- Dasgupta, pithwiraj, “Future of E-Banking in India”, Internet, Index 30008.

    8- d Alelio Ellen & Collins, John, T. “Electronic Under Current Low”, Computer Law Association, 1996.

    9- Howland, Gary, “Development of an open and flexible payment system” Internet, Aug-Nov 1996.

    10- http:/Commerce.WIPO.int/press/pr 99-185. html.

    11- http://faculty.bus.olemiss.edu/breithel/final.

    12- http://fms.treas.gov/eft/polsumm.html.

    13- http://vipcredit.com/what is electronic banking.htm.

    14- http://www.aph.gov.au/Library/Pubs/rp/1998-99/99 rp 12.htm.

    15- http://www.babytoysgifts.com/credithand book/filing-a-credit-complaint.

    16- http://www.chips.org.

    17- http://www/Communities. Msn.com / Electronic Commerce and Developing Countries.

    18- http://www. … / migros.htm, “case study condomat/ Migros An open EFT / POS System”.

    19- http://www.eff.org/pub/privacy/Digita-money/matonis-on-dig-cash.paper.

    20- http://www.epic.org.

    21- http://www/…/EFT Commonly Asked Questions.htm.

    22-http://www.eff.org/pub/privacy/Digita-money/digicash. Brochure.

    23- http:/www.financial express. Com/fe 2001.614/ invent 6.html.

    24- http://www.Fms.treas.gov/Ach/Index.html.

    25-http://www/Iagchampions.gov.uk/iagc/strategy.htm “Information Age Government Champions”.

    26- http://www.mondex.com.

    27- http://www.stls.Frb.org/banking/Ach/.

    28- http://www/swift.com/swift-home. “about swift”.

    29- http://www/swift.com/swift-home-joining swift/swift users.

    30- http://www.tas-consulting.com/Electronic-Banking.htm.

    31- http://www.w3.org/WD-MPTP-951122.

    32- Kalakota, R. and Whinston, A. “Electronic Commerce: Amanagements Guide”. (1997), (www...\Electronic Commerce – Part 1. htm).

    33- Marknorris & Steve, “E Business Essentials”, West Wiley, 2001.

    34- Minoli, Daniel & Minali, Emma, “Web Commerece Technology hand book”. Tota MCGraw-Hill publication company Ltd. New Delhi, 1998.

    35- Myrna, Z. Weiss, “Business to business e-commerce: Moving Into the value center of the Internet”, vital speeches of the Day New York, Aug 15, 1999.

    36- Putland, P. J, Hill & Tsapakidis, D. “Electronic Payment System” Bt Technol, J Vol 15, No.2, April 1997.

    37- Weiss, Z. Myrna, “Business to business e-commerce”, vital speeches of the day, New York, Aug 15, 1999.

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت