روز قیامت پروردگار متعال اعمال و رفتار افراد بشر را با معیار عدل و یا فضل خود بررسی می کند و به آنان برطبق آنچه انجام داده اند کیفر و پاداش می دهد و این مسأله به قدری مهم است که در آیات و روایات از روز رستاخیز به «یوم الحساب» تعبیر شده است. ولی برخی از مردم به مقتضای حکمت بالغه الهی و فضل عظیمش بی حساب به بهشت قدم می گذارند از جمله افرادی که اعمال آنان بررسی نمی شود و اهل نجات هستند انسان های بردبارند.
امام باقر(ع) در این مورد می فرمایند: هرکس هنگام دلدادگی، و به گاه ترس و زمان خشم بر خود چیره باشد خدا پیکرش را بر آتش حرام فرماید. امام صادق نیز در همین باره می فرماید: هرکس خشم خویش را از مردم باز دارد خداوند هم عذاب روز قیامت را از او باز می دارد.
علائم قیامت
هنگامی که موئمنان به بهشت, نزدیک می شوند درهای آن گشوده می شود و فرشتگان رحمت به استقبال آنان میآیند و با سلام و احترام, مژده سعادت ابدی به ایشان می دهند.
از قرآن کریم استفاده می شود که بر پایی جهان آخرت, تنها به زنده شدن مجدد انسانها نیست بلکه اساساً نظام این جهان, دگرگون می شود و جهان دیگری با ویژگیهای دیگری بر پا می گردد, جهانی که برای ما قابل پیش بینی نیست و طبعاً شناخت دقیقی هم از ویژگیهای آن نمی توانیم داشته باشیم. و آنگاه همه انسانها از آغاز تا پایان خلقت با هم, زنده می شوند و به نتایج اعمالشان می رسند و جاودانه در نعمت یا عذاب می مانند.
و چون آیات مربوط به این بحث, فراوان است و بررسی آنها به درازا می کشد از این رو, تنها به ذکر فشرده مضامین آنها بسنده می کنیم .
● وضع زمین و دریاها و کوهها
در زمین, زلزله عظیمی پدید میآید۱ و آنچه در اندرون آن است بیرون می ریزد۲ و اجزای آن, متلاشی می گردد,۳ و دریاها شکافته می شوند,۴ و کوهها به حرکت در میآیند۵ و درهم کوبیده می شوند۶ و مانند تل شنی می گردند۷ و سپس به صورت پشم حلاجی شده در میآیند۸ و آنگاه در فضا, پراکنده می شوند۹ و از سلسله کوههای سر به آسمان کشیده, جز سرابی باقی نمی ماند.۱۰
● وضع آسمان و ستارگان
ماه۱۱ و خورشید۱۲ و ستارگان عظیمی که بعضی از آنها میلیونها بار از خورشید ما بزرگتر و پر فروغتر است به تیرگی و خاموشی می گرایند,۱۳ و نظم حرکت آنها به هم می خورد,۱۴ و از جمله ماه و خورشید به هم می پیوندند۱۵ و آسمانی که هم چون سقف محفوظ و محکمی بر این جهان, احاطه کرده است سست و متزلزل می شود۱۶ و می شکافد و از هم می درد۱۷ و طومار آن درهم می پیچد,۱۸ و اجرام آسمانی به صورت فلز مذابی در میآید۱۹ و فضای جهان پر از دود و ابر می شود.۲۰