گیربکس های اتوماتیک پس از گیربکس های مکانیکی و در جهت رفع مشکلات آن پا به بازار گذاشت در گیربکس های اتوماتیک راحتی راننده بسیار مدنظر بوده و بسیاری از عیب های گیربکس مکانیکی را رفع نمود ، در شرح اینکه چگونه یک گیربکس اتوماتیک کار می کند باید گفت که یک داستان هیجان انگیزی است با مختصر نگاهی به اصول مقدماتی و اساسی طرز کار آن ها می توان فهمید که گیربکس های اتوماتیک چطور کانند می کنند این بسیار ساده است زیرا تمام تعویض ها خودکار و با استفاده از اصول اولیه طراحی شده اند که به طور کلی دارای یک مبدل کشتاور هیدرولیکی و مک مجموعه خورشیدی با نسبت دنده های مختلف می باشد. که بوسیله یک سیستم کنترل هیدرولیکی به طور خودکار تعویض دنده ها را انجام می دهد ترکیب مبدل کشتاور هیدرولیکی و مجموعه دنده های خورشیدی رایج در تعدادی از جعبه دنده های اتوماتیک هم خانواده مانند جعبه دنده های Lتورکافلایت،کروییذ و هیدرا- ماتیک ) به کاربرده شده یکی از بزرگترین مزیتهای گیربکس های اتوماتیک که به طور خودکار دنده ها را تعویض می نماید و وظایف راننده را کاهش می دهد در نتیجه راننده مجبور نخواهد بود در تعویض دنده ها مهارت خاص رانندگی را دارا باشد و تناسب با مقاومت مسیر بستگی به وزن، سرعت و موقعیت اتومبیل دارد به طور خودکار در مواقع لزوم تعویض دنده را انجام می دهد. در گیربکس های معمولی بر اثر سرعت بیش از حد معمول و یا عدم ایجاد هماهنگی بین سرعت چرخ دنده ها هنگام درگیر شدن توسط یک راننده غیرماهر باعث استهلاک سریع قطعات خواهد گردید. در صورتی که در جعبه دنده های اتومات راننده به یک اهرم تغییر وضعیت دنده ها و پدال گاز احتیاج دارد مانند فشار دادن به پدال گاز در گیربکس اتومات دنده ها به طور خودکار انجام می گردد.
کلاچ های اسپراگی دنده عقب
باند دنده عقب
باند دنده یک
کلاچ یکطرفه اسپراگی جلو
حرکت باند به جلو
حرکت باند به جلو
کلاج دنده متوسط
کلاچ مبدل گشتاور
سیستم انتقال قدرت در خودرو ها، توان ایجاد شده توسط موتور را به چرخها منتقل می کند تا اتومبیل به حرکت درآید انتقال دنده های اتوماتیک و دستی دو نوع متداول مورد استفاده در خودروها می باشد همانند سایر قسمت هایی که در آنها تماس فلز با فلز وجود دارد، این بخش از اتومبیل نیز، نیاز به روانکری مخصوص به خود دارد روغن های دنده که با عنوان واسکازین شناخته شده هستند بایستی دارای سیالیت کافی بوده تا به راحتی در سیستم، حتی زمانیکه هوا سرد است، توانایی گردش داشته باشد. در روغن های دنده نیز همانند روغنهای موتوری، چند درجه ای روانکار ؟؟؟؟ وسیعی از درجه حرارت عملیات را پوشش خواهد داد.
از طرف دیگر روغن دنده باید سازگاری مناسب با فلزات در تماس نظیر: فولاد، برنز و یادگیر آلیاژهای مس را دارا بوده، مقاومت شیمیایی بالایی در برابر اکسید اسیون از خودشان داده و یک لایه ای روانکار پایدار روی قطعت ایجاد نماید. یکی از مهمتین خصوصیات عملکرد یک روغن دنده، ظرفیت تحمل بار آن است و یا به عبارت دیگر توانایی آن در به حداقل رساندن ساییدگی دندانه دنده ها می باشد.
این ظرفیت تحمل بار بیشتر (EP) گفته می شود. با استفاده از موارد افزودنی در روانکار تامین می شود. به این نوع روان کننده ها، روانکارهای فشار پذیر گویند.
روغن های دنده خودرو:
علل استفاده از روغن دنده خودرو عبارت است از: راحت تعویض کردن دنده بخصوص در دمای پایین جلویری از خطر افتادن اجرای تحت فشار کم کردن اصطکاک و سایش.
طبقه بندی روغن دنده خودرو:
بر اساس کیفی (اسنتیتو نفت آمریکا)
روغن دنده ی پارس مروس GL-3GL- 2 APIGL -1
روغن دنده ی پارس مروس ای پی GL-4
روغن دنده پراس مروس ای پی اس GL-5
بر اساس گرانروی (انجمن مهندسان اتومبیل )
(برای فصل تابستان) 90 140 502 (برای فصل زمستان ) SAE 75W 80W 85W
(مناسب برای تمام فصول سال) 75W90 80W90 85W90 85W140
پارس مروس ای پی 75W-90, 75W برای خودروهای شرکت سایپا مانند ریو و پراید، پارس مروی ای پی اس 15W-80 برای خودروهای شرکتایران خودرو مانند انواع پژو
تاثیر انتخاب گرانووی صحیح:
کاهش اصطکاک داخلی، شرایط مناسب روغن، جلوگیری از سایش، صانعت از داغ شدن مسطح دنده روانکاری صحیح.
روغن دنده های اتوماتیک:
مشخصات خاص روغن دنده اتوماتیک شامل قابلیت در انتقال قدرت، قابلیت عالی در انتقال حرارت مقاومت در برابر کف کردن، ممانعت از سایش و روانکاری عالی است.
مواد کاربر روغن دنده های اتوماتین:
جعبه ی دنده اتوماتیک خودروهای سواری، سیستم های انتقال قدرت و جعبه ی فرمان هیدرولیکی، خودروهای سنگین مانند اتوبوسهای تولیدی شرکت های شهاب خودرو، ایران خودرو و دیزل.
روغن های صنعتی هیدرولین:
پارامترهای مهم در انتخاب روغن صنعتی، هیدرلوین به شرح زیر است:
درجه حرارت عملکرد سیستم
دامنه تغییرات دمایی
گراندری توصیه شده
سازگاری با مواد تشکیل دهنده (واشر، قطعات، پلاستیکی و ...)
مقاومت لایه ی روغن
فشار سرعت سیستم
سه دسته اصلی روغنهای صنعتی- هیدرولین عبارتند از:
R & O که دارای خواص ضدرنگ و ضداکسیداسیون است.
WA که دارای خواص ضرب بیش است.
HUI&AW که دارای شاخص گرانروی بالا و خواص ضدسایش است.
روغنهای هیدرولیک نفت پارس عبارتند از:
پارس بابک، پراس بابک ویژه، پراس هیدرولیک اتوماتیک
مواد کاربرد و گرید روغن دنده صنعتی نیسان عبارتند از:
مصارف صنعتی که نیاز به روغن دنده EP دارند.
سیستم انتقال دهنده های فولادی
یاتاقانها
روغن دنده صنعتی:
پارامترهای مهم در انتخاب روغن دنده صنعتی به شرح زیر است:
گرانروی توصیه شده
نوع چرخدنده ابعاد
سرعت و زور خروجی چرخدنده
شرایط محیطی
فشار و بار وارد شده به چرخ دنده
روغن ای هیدرولیکا گیربکس های اتوماتیک:
چهاروظیفه اصلی روغن در این سیستم:
قدرت موتور را از طریق مبدل گشت ور (کلاچ روغنی)انتقال م یدهد.
گرمای جعبه دنده و مبدل گشت ور را به خنک کن منتقل کند.
فشار هیدرولیکی را از طریق سیستم هیدرولیکی انتقال دهد.
مانند روغن موتور تمام قسمتهای را روغنکاری کند.
خصوصیات روغن هیدرولیک:
ثبات اکسیداسیون مقابل دماهای بالا
ثابت ماندن غلظت در دماهای بالا و پایین
سازگاری با مواد لاستیکی و اصطکاکی
سایر خصوصیات شیمیایی
انواع روغن های توصیه شده توسط کارخانجات برای سرویس جعبه دنده.