پروژه سیستم ثبت نام کانون فرهنگی آموزش مشهد

پایان نامه دوره کاردانی کامپیوتر

(نرم افزار سیستم)

خلاصه پایان نامه

برای انجام این پروژه که سیستم ثبت نام کانون فرهنگی آموزش مشهد می باشد از زبان برنامه نویسی دلفی بهره برده ایم. ابتدا برای آشنایی با این زبان مشغول مطالعه کتابهای آموزشی دلفی شدیم. بعد برای بررسی احتیاجات سیستم مورد نظر کار تجزیه و تحلیل سیستم را شروع نموده و جهت تجزیه و تحلیل سییستم به دفتر کامپیوتر کانون مراجعه کرده و سئوالاتی را مطرح نمودیم تا برآوردی از احتیاجات سیستم آنها را انجام دهیم.

بعد از انجام تجزیه و تحلیل سیستم شروع به طراحی فرمهای برنامه کرده و سپس به طور همزمان برنامه نویسی آن را انجام دادیم.

مقدمه:

کانون فرهنگی آموزش مشهد جهت ثبت نام از دانش آموزان خود و ثبت نام آنها در آزمون به سیستم ثبت نام نیازمند است که بتواند از طریق آن هر دانش آوز را با شماره دانشجویی منحصر بفردی در کل سیستم، ثبت نام نماید و دانش آموز باید بتواند دانسجوی مشخصی را در پایگاه خود جستجو نماید و اطلاعات آن را به مسئول کامپیوتر جهت انجام کارهای خاصی از قبیل چاپ پاسخ برگ و یا استخراج اطلاعات تکمیلی و کنکور جهت ارائه به افرادی مثل پشتیبان ها استخراج نماید. علاوه بر امکان ثبت نام و جستجو امکاتان دیگری از قبیل اصلاح، تغییر گروه و حذف و پشتیبان و راهنما هم در این سیستم گنجانده شده است تا سیستم ثبت نام فوق را کاملتر و مطمئن تر نماید. از آنجایی که ما علاقمند به انجام پروژه نرم افزاری و برنامه نویسی بوده و از طرفی قصد فراگیری دلفی را نیز داشتیم تصمیم گرفتیم تا با انجام این پروژه و تهیه سیستم ثبت نام کانون گرچه دارای حداقل امکانات باشد به دو هدف فوق خود برسیم.

از این جهت برای نیل به اهداف خود ابتدا سعی کردیم تا با مطالعه زبان دلفی به صورت پایه ای و اساسی با کلیات و سپس مطالب مهم این  زبان آشنا شویم تا بتوانیم بعد از انجام راحل تجزیه و تحلیل سیستم و دریافتن احتیاجات اساسی سیستم شروع به طراحی فرمهای مورد نیاز و بعد بصور همزمان برنامه نویسی این سیستم آموزشی، کنیم.

در ادامه به توضیح مختصری درباره فصول این پروژه، می پردازیم.

فصل اول

معرفی کانون فرهنگی

کانون فرهنگی آموزش موسسه ای حصوصی می باشد که با هدف مشاوره و راهنمایی داوطلبان کنکور و رشد و ترقی آنها در سال 1370 در تهران تأسیس گردید و فعالیتهای خود را در زمینه های گوناگونی همچون نشر کتاب‏، برگزاری آزمون های دوره ای و کلاس های تک درس تست زنی و نیز نهاد پشتیبان آغاز کرده و به تدریج بر کیفیت و کمیت آنها افزود. این مرکز توانست با جلب اعتماد و اطمینان داوطلبان و اولیا آنها روز به روز گسترش نماید و بر فعالیتهای خود بیفزاید به گونه ای که امروزه بعد از گذشت چند سال تقریبا در تمامی استانهای کشور داریا شعبه می باشد.

در اینجا توضیح مختصری را در مورد هر یک از فعالیتهای کانون می خوانیم:

نشر کتاب

این مرکز برای رفاه حال داوطلبان و تسهیل دستیابی آنان به منابع مختلف اقدام به تهیه کتب مخلتف کنکور بارنگها و اهداف مختلف کرد به گونه ایکه هم اکنون یکی از بزرگترین و برگزیده ترین ناشران کتب کنکوری با بیشترین تعداد عنوان کتاب در کشور شناخته شده است.

برکزاری آزمونهای دوره ای و کلاس های تک درس

به جهت بالا بردن مهارت تست زنی و درک مفاهیم اصلی دروس، این مرکز علاوه بر برگزاری کلاسهای کنکور خصوصی و نیمه خصوصی تک درس، اقدام به برگزاری آزمونهای دوره ای در سراسر کشور نموده است و هر دو هفته یک بار آزمونهایی را برگزار می کند به گونه ای که داوطلبان قبل از کنکور سراسری خود 22 آزمون را پشت سرگذاشته و با اطمینان خاطر و آشنایی بیشتر با سئوالات در کنکور واقعی شرکت می کنند.

نهاد پشتیبان ها

یکی دیگر از نهادهایی که به تازگی در این مرکز شروع به فعالیت نموده و از همان ابتدا با استقبال گسترده داوطلبان و والدین آنها مواجه شد، نهاد پشتیبان ها می باشد.

این نهاد باد هدف پشتیبانی هر چه بیشتر داوطلبان و مشاوره و راهنمایی آنها و نیز عملی کردن برنامه ریزی دقیق در کار داوطلبان به طور جدی و علمی، پایه ریزی و اجرا شد.

روش کا این نهاد به گونه ای است که هر پشتیبان با توجه به رته تحصیلی خود و رشته داوطلبان مسئولیت مشاوره و راهنمایی تعدادی داوطلب را بر عهده میگیرد و در طول هفته با برقراری تماسهای تلفنی وضعیت درسی آنها را بررسی کرده و نیز آنها را با توجه به وضعیت آزمونهای گذشته خود راهنمایی و هدایت می کند.

فصل دوم

مقدمه ای بردلفی

کار در IDE و پیکربندی آن

IDE یا ( Integrated Development Environment) نخستین چیزی است که پس از اجرای دلفی مشاهده می کنید. در حقیقت، یکی از هسته های تشکیل دهنده دلفی (توربو پاسکال)، یکی از نخستن IDE های این صنعت را داشت. نخستین نگارشهای توربو پاسکان یک IDE برای تولید برنامه اهی کاربردی داس داشتند که به اندازه وضعیت فعلی دلفی، یکدست بودند. اینک به بررسی برخی از جنبه های اساسی دلفی می پردازیم.

بازکردن و بستن فایلها

برای اینکه Desktop را مدیریت کنید، لازم است فایلها را متناسب با برنامه ای که با آن کار می کنید، باز نموده و سپس ببندید. گزینه های مربوط به عملیات فایلها در منوی File جای داده شده اند. پیش از بستن یک فایل حاص، اطمینان حاصل کنیدکه یونیت یا فرم متناظر باآن در مقابل تصویر باشد. برای بستن فایل مقابل تصویر، کلیدهایc،Alt+f را فشار دهید. وقتی اقدام به بستن یونیتی می کنید که دارای فرم است، و یا بالعکس، یونیتیا فرم نیز بسته می شود.

بازکردن فایلها یکی از عملیات منوی file است. کلیدهای O،Alt+F را برای بازکردن یک فایل فشار دهید، و یا از فرمان Reopen منوی File (در ذیل گزینه Open) برای انتخاب یکی از آخرین فایلهای بسته شده استفاده کنید. وقتی یونیت فرم داری را باز می کنید، کافی است نام یونیت را انتخاب کنید تا فایل فرم متناظر با آن نیز باز شود.

ذخیره سازی فایل ها

گزینه مربوط به ذخیره سازی فایل ها نیز همچون دیگر عملیات مربوط به فایل ها در منوی File است. برای ذخیره سازی کارهای خود می توانید گزینه های Saveو Save asو save Project یا save All را انتخاب کنید. از Save برای ذخیره سازی فایل مقابل نمایشگر، از Save As برای ذخیره سازی  فایل مقابل نمایشگر با یک نام جدید، از Save All برای ذخیره سازی همزمان تمام فایلهای پروژه استفاده کنید. وقتی پروژه ای را ذخیره می کنید، نام فایل پروژه با انشعاب DPR. به هنگام کامپایل کردن برنامه به آن اختصاص می یابد.

آشنایی با Object Inspector

Object Inspector کادر مکالمه ای برای وارد کردن داده هاست که با استفاده از آن در زمان طراحی میتوانید مقادری پیش فرض شی را تعیین کنید. همان گونه که در شکل مشخص است، شی و کلاس که مشخصات آنها نشان داده شده است عبارتند از :Form1و Tform1. بنابر این اگر مقادیر فهرست شده را تغییر دهید، در واقع مقادیر اولیه Form1 تغییر می یابد.

تب Properties فهرست آن دسته از داده های مربوط به Form1 را نشان می دهد که در زمان طراحی قابل تغییر هستند. تب Events فهرست خصوصیات ویژه ای را نشان می دهد که برای پاسخگویی به پیامدهای ویندوز هستند.

رویدادها، زیرروالهایی هستند که به پیامهایی چون فشردن دکمه های ماوس پاسخ می دهند. اگر تب Events را به وسیله ماوس برگزینید و سپس دکمه ماوس را در سمت رات آن دومرتبه متوالی فشار دهید، دلفی پوسته تابعی را برای پاسخویی به پیام مرتبط با آن رویداد ایجاد می کند. به عنوان مثال، تب Events را به وسیله ماوس برگزینید و دکمه ماوس را دو مرتبه متوالی در ستون سمت راست رویدار onClick فشار دهید تا دلفی یک رویه خالی ایجاد کند.

شیوه اجرای برنامه های کاربردی

کلید F9 را برای اجرای برنامه کاربردی خود فشار دهید. برنامه در مدRun  تنها در صورتی متوقف شده و کنترل را بر می گرداند که «نقطه قطعی» را تعیین کرده باشید و یا Program Pause را از منوی Run انتخاب کنید. نقاط قطع را می توان با کلید F5 فعال و غیر فعال کرد. اکر می خواهید برنامه خود را خط به خط اجرا کنید، F8 یا کلیدهای s،Alt+R را فشار دهید. بدین ترتیب برنامه خط به خطر اجرا می شود، اما این کار برای رویه ها و توابع انجام نمی شود. اگر می خواهید روند اجرای رویه ها را نیز دنبال کنید، در آن صورت کلید F7 را برای استفاده از ویژگی Trace Info  و Run ابزار اشکال زدایی فشار دهید.

آشنایی با طراحی «پروژه محور» دلفی

دلفی یک محصول تولید «پروژه محور» است. این بدین معنی است که تمام برنامه های کاربردی، پروژه ای متشکل از یک یا چند فایل و یک فایل پروژه هستند. انواه فایلهایی که می توانندبخشی از یک پروژه باشند. عبارتند از فایل های متن برنامه فرم یونیت های کامپایل شده، پیکربندی، گزینه ها و فایلهای پشتیبان. در این قسمت به بررسی فایلهای مختلف یک پروژه و کاربردهای آنها می پردازیم.

فایل پروژه

فایل پروژه دارای انشعاب .dpr و اساسا حاوی دستورات آغازین برنامه کاربردی در بین یک جفت begin و end است.

دستور Program نشان دهنده نام فایل اجرایی است. دستور Uses نشانگر تمام فایلهایی است که صریحا در پروژه گنجانده شده اند و نام آنها با کاما از یکدیگر جدا شده است. $R یکی از دایرکتیوهای کامپایلر است. دایرکتیو{$R*.RES} نشان می دهد که دلفی باید اطلاعات منابع ویندوز را در فایلی همنام با پروژه و با انشعاب .RES جستجو کند. Begin و End معادل Sub mail() در زبان c و آغاز کننده یک رویه در ویژوال بیسیک هستند. برنامه های کاربردی دلفی عموما با Application.Initialize آغاز و با Application.Run خاتمه می یابند.

اگر چه دستورات فایل .dpr قابل تغییر هستند، اما عموما ضرورتی به انجام این کار وجود ندارد. بهتر است مدیریت فایل پورژه را به دلفی واگذار کنید. مگر آنکه از تغییراتی که اعمال می کنید. مطمئن هستید.

فایل متن برنامه

فایل متن برنامه ها در پاسکان دارای انشعاب .pas است. عموما هر پروژه حداقل یک یونیت خواهد داشت. یونیت، محلی است که دستورات در انجا نوشته می شوند. اگر ماجول داده ها یا فرمی را ایجاد کنید، در آن صورت هم یک فایل .pas و هم یک فایل .dfm خواهید داشت.

فرم ها و ماجول داده ها

فرمها و ماجول داده ها دارای انشعاب .dfm هستند و با یک فایل .pas مرتبط می شوند. دستورات برنامه در یونیت دارای انشعاب .pas نوشته می شود. فایل DFM که تا پیش از دلفی 5 یک فایل باینری بود، اینک متنی است و منابع لازم را به گونه ای تعریف می کند تا فرم ها و ماجولهای داده ها بتوانند نمای ویژوال شی ها را ذخیره کنند. فرم ها زیر کلاسه از Tform و ماجول نیز زیر کلاسی از TdataModule هستند که هر دو در یونیت forms.pas تعریف شده اند.

فایل های گزینه ها و پیکربندی

وقتی تغییراتی در گزینه های option، Project اعمال می کنید. دلفی تمام تغییرات را در فایلی با انشعاب .dof ذخیره می کند. وقتی تغییراتی را اعمال می کنید که برچگونگی پامپایل شدن یک برنامه کاربردی تآثیر می گذارند، تمام آن تغییرات به صورت متن در فایل .cfg (پیکر بندی) ذخیره می شوند.

یونیت های کامپایل شده میانجی

هر یونیت کامپایل شده، یک فایل غیر اجرایی با انشعاب .deu است. در طی فاز link کردن روند ساخت فایل اجرایی، این فایل های .dcu هستند که برای تشکیل برنامه کاربردی اجرایی با یکدیگر مرتبط می شوند. در صورت تمایل می توانید این فایل ها را حذف کنید، اما بهتر است بگذارید تا آنها را نیز دلفی مدیریت کند.

وقتی برنامه کاربردی خود را می سازید، دلفی فایل متن برنامه را با یونیت های کامپایل شده مقایسه می کند. چنانچه متن برنامه تغیییر نیافته باشد، دلفی مجبور به کامپایل مجدد یونیت ها نخواهد بود. اگر می خواهید تولید کنندگان دیگر نیز بتوانند برنامه های کاربردی را با استفاده از محصول شما بسازند، در آن صورت می توانید تنها فایل های .dcu (بدون متن برنامه) را توزیع کنید. در این صورت تولید کنندگان دیگر می توانند برنامه شما را بدون اینکه نیازی به داشتن منطق کاری آنها باشد. به کار برند. توزیع فایل های .dcu روشی است که با استفاده از آن می توانید برنامه خود را بدون ارائه منطق و نکات کلیدی آن منتشر کنید.