روش تحقیق بررسی رابطه بین روش شاگرد محور و رشد و پرورش خلاقیت دانش‌ اموزان دختر مقطع متوسطه منطقه 8 تهران

تعداد صفحات: 157 فرمت فایل: word کد فایل: 10002718
سال: 1388 مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه روانشناسی
قیمت قدیم:۲۲,۳۰۰ تومان
قیمت: ۲۰,۲۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه روش تحقیق بررسی رابطه بین روش شاگرد محور و رشد و پرورش خلاقیت دانش‌ اموزان دختر مقطع متوسطه منطقه 8 تهران

    فصل اول

    مقدمه

    نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن ،‌ با توجه به پیشرفت جوامع ،‌همواره دستخوش تغییر وتحول است و تحول آموزشی ، خود معلول تحول اجتماعی وتحول علوم و تکنولوژی است زیرا در یک جامعه ساده ،‌نیازها ساده و روش ارضای نیازها نیز ساده است .

     در چنین جوامعی دایره‌ی آموختنیها گاهی آنچنان محدودند که هر کسی می‌تواند ادعا کند و بگوید :« هر آنچه آموختنی است فرا گرفتم .» ولی در جوامع پیچیده و پیشرفته ، سرعت تحول نظامهای آموزشی آنچنان سریع است که هر چند سال یکبار ، در ساختار نظام آموزشی دگرگونی کلی ایجاد می‌شود ،‌ و این تحول به حدی است که گاهی کسانی سخن از جامعه بی‌مدرسه به میان می‌آورند . بهترین دلیل در دنیای امروز ، با توجه به پیشرفت سریع علوم وتکنولوژی ، نه می‌توان به تمام دانش موجود دست یافت ، و نه می‌توان هر متخصصی را با هر خصوصیتی به کار تدریس و معلمی وا داشت .

    با پیشرفت علوم و فنون و پیچیده شدن جوامع،‌نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می‌شوند . ارضای نیازهای پیچیده نیز درجای خود ، احتیاج به علوم و فنون پیچیده دارد . کسب علوم و فنون پیچیده در سایه‌ی روشهای آموزشی پیچیده امکان پذیر است . به این جهت وظیفه و مسئولیت معلم امروز نسبت به گذشته سنگینتر و پیچیده‌تر شده است دیگر نمیتوان با روشهای سنتی ، جامعه و افراد آنرا به سوی یک تحول پیچیده و پیشرفته سوق داد .

    در دنیای پیچیده هیچکس بی نیاز از تعلیم و تربیت نیست . امروز فعالیت در مدرسه وآموختن ود بخش عظیمی از زندگی انسانها شده است ،‌دیگر نمیتوان با طرز تلقی گذشته ، به شاگرد و تربیت او نگریست آنهایی که با روشهای سنتی آموزش دیده‌اند میدانند که چگونه نشستن سر کلاس،‌گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ، از بر کردن بدون فهم مطالب درسی ، دلهره واضطراب ناشی از امتحان ،‌ و سرزنش معلمان و والدین چگونه موجب نفرت وگریز دانش‌آموزان از کلاس درس و محیط آموزشی می‌گردید .

    اولین گام برای موفقیت در کار معلمی ، ایمان به رسالت معلم و عشق ورزیدن به شاگردان است . اگر معلمان به انسانهایی که ماهها و سالها با آنها سروکار دارند علاقمند نباشند و نتوانند ارتباط سالم با آنها برقرار کنند چگونه ممکن است بر آنها تاثیر بگذارند و موجب تغییر و تحول آنان شوند .

    معلم باید از ویژگیهای شخصیتی مطلوبی نیز برخوردار باشند ، زیرا شخصیت او، وعلاقه و ایمانش از عوامل بسیار مهم و موثر در فرآیند آموزش است . یک معلم خوب در درجه اول باید انسان خوبی باشد ، مگر نه اینکه وظیفه او همچون وظیفه انبیاء است ،‌ومگر نه اینکه به بسیاری از بزرگان و مصلحان اجتماعی ، صفت معلم و مربی بزرگ داده‌اند .اگر انسان بودن وانسان دوستی در هسته‌ی مرکزی فعالیتهای معلمان قرار نگیرد ، هرگز درکار خود موفق نخواهند بود .

     علاوه بر برخورداری از شخصیت برجسته ، آگاهی و شناخت معلمان از اصول و روشهای تعلیم و تربیت عامل مهم دیگری است که میتواند معلمان را درکار خود موفق سازد . امروزه کار معلمان همچون مشاغل دیگر به تخصصهای دیگری نیاز دارد . معلم امروز بدون آگاهی از روانشناسی ، فلسفه و اصول یادگیری، روشها و فنون تدریس ، هرگز قادر نخواهد بود وظیفه‌ی خطیر خود را به نحو شایسته انجام دهد . امروز معلمان نمی توانند صرفاً به اتکای داشتن مدرک دیپلم یا لیسانس وارد کلاس شوند ، زیرا شناخت شاگردان و آگاهی از فرآیند تدریس ،نخستین نیازی است که هر معلم کار آمد باید احساس کند . معلم باید قادر باشد با شناخت شاگردانش محتوای آموزشی را تا حد امکان ، براساس نیازهای آنان انتخاب کند و با در نظرگرفتن توانائیهای ایشان به ایجاد وضعیت مطلوب آموزشی اهتمام ورزد ، او باید ضمن هماهنگی لازم بین ویژگی‌های فردی و فعالیتهای آموزشی ، آموزش و یادگیری را برای آنان به صورت تجربه‌ای شیرین و لذت بخش درآورد .

    اگر شاگردان بتوانند درحین آموزش و پرورش ، استعدادهایشان را شکوفا سازند و پیوسته احساس موفقیت کنند ، و در مدرسه فرصت بررسی مسایل شخصی و اجتماعیشان را داشته باشند . به راحتی می‌توانند ارزشهای اجتماعی و فرهنگی شایسته خود را بدست آورند و از احساس بی‌کفایتی و بیگانگی اجتماعی که معمولاً ناشی از عملکرد غلط معلمان در مدرسه است ، درامان باشند . معلم اگر با اصول و مبانی و هدفهای آموزشی و پرورش ، ویژگی‌های شاگردان و نیاز آنان ، روشها و فنون تدریس و سایر مهارت های آموزشی آشنایی نداشته باشد هرگز قادر نخواهد بود زمینه‌ی شکوفایی استعداد و خلاقیت شاگردان خود را فراهم کند .

    موضوع تحقیق

     بررسی رابطه بین روش تدریس شاگرد محور و رشد و پرورش خلاقیت در دانش آموزان دختر دوره‌ی متوسطه‌ی منطقه 8 تهران

     

    فایده ، هدف و اهمیت تحقیق

     آشنایی با روشها ، فنون تدریس و الگوهای تدریس که جزو فعالیتهای آموزشی ضمن خدمت تدریس و محسوب می‌شوند و بکارگیری آنها ، موجب می‌شود که هدفهای تعلیم و تربیت با سهولت بیشتر و در مدت زمان کوتاهتری تحقق یابند.

     تدریس کار آسانی نیست ، معلم در تدریس با عوامل مختلف و متعددی سروکار دارد ، که کنترل مجموعه‌ی آنها ممکن است محیطی را بوجود آورد که در آن یادگیری مطلوب و موثر صورت گیرد بدون شک عواملی همچون شخصیت معلم زمینه‌های علمی وتجربی او ، زمینه وروابط اجتماعی و خانوادگی شاگردان ، اهمیت موضوع درس ومسایل بیشمار دیگری در کیفیت تدریس معلم تاثیر دارند .

     نقش اصلی و حساس معلم در امر آموزش و پرورش بر هیچکس پوشیده نیست ، همه اندیشمندان مربیان وهمه افرادی که به نحوی از انحاء در ارتباط با آموزش و پرورش هستند با دیدگاه‌های خاص خود از معلم و نقش حساس او در وادی تعلیم و تربیت سخنها گفته‌اند .

     دانش آموزان ، مسئولان ، والدین ، برنامه‌ریزان ، دانشمندان هم به معلم و کار او چشم دوخته‌اند واز او انتظارات فراوانی دارند ، چون همگی بر این عقیده‌اند که معلم می‌تواند جامعه‌ای را متحول ودرجهت اهداف مشخص هدایت کند .

     امام خمینی می‌فرمایند : مقام معلم مقام والایی است ، مقامی است که خداوند آن را معظم شمرده لکن مسئولیت نیز بزرگ است .

    خوشبختانه اکثر معلمان ما به اهمیت نقش خود به خوبی آگاهند نکته‌ی مورد توجه این است که در این رابطه وظیفه خود را چه میدانند ؟ آیا می‌پندارند که وظیفه معلم فقط درس دادن در چهارچب یک برنامه‌ی درسی رسمی است . که در قالب یک کتاب درسی در اختیار او قرار گرفته و باید به شکل یک برنامه درسی آموزشی توسط او تغییر حالت یافته ؟ و بدین وسیله وظیفه درس دادن بصورت یاددادن در حیطه‌ی عمل و تجربه قرار گیرد .

    در اینجا نکته دیگری مطرح می‌شود و آن فرق بین درس دادن و یاد دادن است نکته ‌ی بسیار ظریف وحساسی است . جواب دادن به این نکته می‌تواند مقداری از مشکلات عدیده‌ نظام آموزشی را چاره سازی نماید ، یکی از معضلات آموزشی ، ما کمبود فضای ساختمانی و در نتیجه کمبود کلاسهای درس است و اجباراً تعداد دانش آموزان در اکثر کلاسها فراوان شده است و با حد استاندارد ، فاصله‌های زیاد و غیر معقولی دارد . روشن است که در یک کلاس متراکم ، تفاوتهای فردی دانش آموزان زیاد است ودانش آموزان یک کلاس ، اختلاف زیادی از نظر رشد اجتماعی ، فرهنگی و استعدادهای یادگیری دارند . این امر خود منجر به گوناگونی توانائیهای یادگیری بین دانش آموزان می‌شود و در بسیاری از موارد ، ناتوانائیهای یادگیری مقطعی را در بین دانش آموزانی که حتی دارای سطح یادگیری نرمال هستند ، بوجود می آورد . و اما با طرح چنین مسایلی ، پر واضح است که فایده چنین تحقیقی روشن خواهد گردید . با اجرای چنین تحقیقاتی و البته مطالعه و بررسی نتایج بعمل آمده توسط معلمان گرامی ، ودانشجویانی که در آینده به این شغل مهم وارد می‌شوند باعث می‌شود که آنها روشهای بهینه و خلاق در تدریس ،‌ معضلات نظام آموزشی ، نیازهای دانش آموزان ، و توجه به استعدادها و توانائیهای دانش آموزان با درنظرگرفتن تفاوتهای فردی را توجه داشته باشند و در امر تدریس از این نکات بهره گیرند ، البته این مطلب دلیل بر این نیست که همه معلمان عزیز و گرامی ما آگاه به روشها وفنون تدریس نیستند، لیکن هستند معلمانی که اصلاً با این واحد دانشگاهی( روشها و فنون تدریس ) آشنایی ندارند و فرصت کافی جهت مطالعه کتب گوناگون در این زمینه نیز برایشان میسر نیست و این تحقیق که چکیده و خلاصه ای است از مطالب نظریه‌ها و تحقیقات متعدد است راهگشای آنها خواهد بود انشاء الله .

    هدف این تحقیق هم در راستای این مهم است که بهترین روشهای تدریس که مطابق با نیاز و خواسته دانش آموزان و در نظرگرفتن روحیات و استعدادهای آنان می‌باشد را بررسی کرده وروشن شود که روش شاگرد محور چقدر می‌تواند قدرت خلاقیت دانش آموزان را افزایش دهد .

     با توجه به اینکه فلسفه اهم تعلیم وتربیت کشور ما ، انتقال مفاهیم ودانش به دانش آموزان است ، این تحقیق برآنست تا مضرات ناشی از این فلسفه را موشکافی کند وسعی در توجه به خواست دانش آموزان ، کشف استعدادها ، و افزایش کیفیت تدریس را در نظر دارد .

    اهمیت این تحقیق هم در این می باشد که در زمینه‌ی تأثیر روش تدریس بر خلاقیت نیز تا آنجائیکه بررسی کرده‌ام تحقیقات خاصی صورت نیافته ، گر چه این تحقیق خالی از ضعف نمی‌باشد ولیکن از جمله موضوعاتی است که کمتر روی آن تأمل شده است وانشاالله اگر مطابق با آنچه که فرض کرده‌ام ، تحقق یابد ، راهگشایی است برای علاقمندان و دوستانی که به این موضوعات علاقه‌مند می باشند ،انشاء الله .

     

    فرضیه تحقیق

     میزان خلاقیت دانش آموزانی که با روش تدریس شاگرد محور (ارگانیستیک ) آموزش می‌بینند از سایر دانش آموزانی که با روش تدریس معلم محور ( مکانیستیک ) آموزش داده می شوند بیشتر است .

     

    تعریف اصطلاحات

     تعریف واژه‌هایی که در موضوع تحقیق بکار برده شده‌اند :

    خلاقیت : توانایی تجسم ، پیش‌ینی و ایجاد ایده‌ها می‌باشد .[1]

    در لغتنامه پیرن:[2]

    خلاقیت عبارت است از کنش اختراعی تخیل آفریننده که در آثار گتزل و جاکسن چیزی متفاوت از هوش معمولی است .( لغتنامه پیرن)

    در فرهنگ روانشناسی سیلامی راجع به خلاقیت چنین آمده است

  • فهرست و منابع روش تحقیق بررسی رابطه بین روش شاگرد محور و رشد و پرورش خلاقیت دانش‌ اموزان دختر مقطع متوسطه منطقه 8 تهران

    فهرست:

    عنوان                                                                                                                صفحه

    فصل اول

    مقدمه ........................................................................................................................

    موضوع تحقیق ..........................................................................................................

     فایده ، هدف و اهمیت تحقیق ....................................................................................

    فرضیه تحقیق ............................................................................................................

     تعریف اصطلاحات ...................................................................................................

     تعریف عملیاتی .........................................................................................................

    فصل دوم

     پیشینه تحقیق ............................................................................................................

     تاریخچه تعلیم و تربیت ............................................................................................

     تعلیم و تربیت در جوامع بدوی ................................................................................

    سنت آفریقایی در تعلیم و تربیت ...............................................................................

     پیدایش مدارس ........................................................................................................

     رابطه‌ی یک جانبه‌ی استاد و شاگرد ........................................................................

    سنت آسیایی در تعلیم و تربیت .................................................................................

    تعلیم و تربیت اسلامی ...............................................................................................

    ظهور عصر جدید ......................................................................................................

     انقلاب صنعتی ..........................................................................................................

     در آستانه‌ی عصر حاضر ........................................................................................

     اوضاع کنونی ...........................................................................................................

     شیوه تدریس در گذشته ..........................................................................................

     ماهیت روش تدریس ................................................................................................

     عوامل موثر تدریس .................................................................................................

    1- ویژگی‌های شخصیتی و علمی معلم .....................................................................

    الف ) تاثیر شخصیت و رفتار معلم بر فرآیند تدریس ...............................................

    ب) تاثیر شخصیت علمی معلم بر فرآیند تدریس .......................................................

    2- ویژگی‌های شاگردان و تاثیر آن بر فرایند تدریس ..............................................

    3- تاثیر برنامه و ساخت نظام آموزشی ، بر فرآیند تدریس ....................................

    4- تاثیر فضا و تجهیزات آموزشی بر فرایند تدریس ...............................................

    روشهای مختلف تدریس ...........................................................................................

     انواع روشهای سنتی تدریس ...................................................................................

    روش حفظ و تکرار ...................................................................................................

     روش سخنرانی ........................................................................................................

     مراحل اجرای روش سخنرانی .................................................................................

     مرحله‌ی اول : آمادگی برای سخنرانی .....................................................................

     مرحله‌ی دوم :مقدمه سخنرانی ................................................................................

     مرحله‌ی سوم: متن و محتوای سخنرانی .................................................................

    مرحله‌ی چهارم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری ..................................................................

     روش پرسش و پاسخ ..............................................................................................

     روش پرسش و پاسخ بر سه اصل متکی است ........................................................

    روش نمایشی ............................................................................................................

     مراحل اجرای روش نمایشی ...................................................................................

     روش ایفای نقش ......................................................................................................

    مراحل اجرای روش ایفای نقش ................................................................................

    روش گردش علمی ....................................................................................................

    روش بحث گروهی ....................................................................................................

     روش آزمایشی ........................................................................................................

    روشهای تدریس جدید ..............................................................................................

     روشهای آموزش انفرادی .......................................................................................

     آموزش برنامه‌ای (PI) .............................................................................................

    آموزش به وسیله کامپیوتر ( CAI)...........................................................................

    آموزش انفرای تجویز شده (IPI)..............................................................................

    آموزش انفرادی هدایت شده ( IGE).........................................................................

    بخش دوم :................................................................................................................

     تاریخچه‌ی خلاقیت ...................................................................................................

     نوآوری در یونان باستان ........................................................................................

     خلاقیت در قرن نوزدهم ..........................................................................................

     خلاقیت در قرن بیستم .............................................................................................

     ابعاد خلاقیت ............................................................................................................

     نیازهای افراد خلاق .................................................................................................

    نیاز به کنجکاوی ...........................................................................................

    نیاز به رقابت ودرگیری بامسایل و مشکلات ................................................

     مسئولیت‌ پذیری ...........................................................................................

     نیاز به صداقت و جستجوی حقیقت .............................................................

     نیاز به تفاوت و استقلال ..............................................................................

    نقش معلمان در باروری خلاقیت ..............................................................................

    نقش معلم در بارور کردن خلاقیت دانش‌آموزان .....................................................

     به 2 مرحله تقسیم می‌شود ......................................................................................

    الف – چگونگی تدریس به روش مشکل‌گشایی .........................................................

    ب- تفکر خلاق ...........................................................................................................

    نقش معلم در ایجاد جو مطمئن ودلگرم کننده در کلاس ...........................................

    نقش مدرسه در توسعه خلاقیت دانش آموزان .........................................................

     راهبردهایی در پرورش خلاقیت ..............................................................................

     عوامل موثردر خلاقیت .............................................................................................

     الف – نقش اطلاعات در خلاقیت ..............................................................................

    ب- انگیزش و خلاقیت ...............................................................................................

    پ- خلاقیت ومیزان قبولی از خود ............................................................................

    ت – رابطه محیط اجتماعی و خلاقیت ........................................................................

    نتیجه .........................................................................................................................

    روشهای پرورش خلاقیت .........................................................................................

    تجربه برای ایده جویی سوخت می‌سازد ......................................................

    بازیهای فکری- حل معما و جدول ................................................................

    سرگرمیها و هنرهای زیبا .............................................................................

    خلاقیت با مطالعه پیشرفت میکند ...................................................................

    نویسندگی به عنوان یک تمرین خلاقیت .........................................................

     تمرین درحل مسائل .....................................................................................

    عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند...............................................................................

     1- عادات پیشین مانع حل مسائل‌اند ........................................................................

     2- دلسرد کردن خود به عنوان یک عامل بازدارنده ...............................................

    3- کم رویی مانع خلق ایده‌هاست .............................................................................

    4- تشویق ، ایده‌یابیرا پرورش میدهد .......................................................................

    5- نزدیکان بهترین تشویقاند ....................................................................................

    فصل سوم .................................................................................................................

     روش تحقیق .............................................................................................................

    موضوع تحقیق ..............................................................................................

    جامعه تحقیق .................................................................................................

    نمونه تحقیق ..................................................................................................

    چگونگی نمونه‌برداری ...................................................................................

    توضیح درباره نمونه‌ها .................................................................................

    ابزارتحقیق .....................................................................................................

    روش اجرای تحقیق .......................................................................................

    ابزار تحقیق ...................................................................................................

    تحلیل آماری ..................................................................................................

    فصل چهارم .........................................................................................................

     جداول آماری .....................................................................................................

    جداول آماری ......................................................................................................

    جداول آماری ......................................................................................................

    جدال آماری ........................................................................................................

    تجزیه و تحلیلهای آماری ....................................................................................

    محاسبات آماری توصیفی ...................................................................................

    نتایج ....................................................................................................................

    تفسیر ..................................................................................................................

     فصل پنجم :

    خلاصه ................................................................................................................

     انواع روش تدریس ............................................................................................

     روشهای سنتی تدریس ......................................................................................

     روشهای جدید تدریس .......................................................................................

    روش تدریس شاگرد محور ................................................................................

    روش تدریس معلم محور ...................................................................................

    مشکلات و محدودیتها..........................................................................................

     پیشنهادات ..........................................................................................................

    فهرست منابع فارسی ..........................................................................................

    فهرست مجلات و نشریات ..................................................................................

     فهرست پایان نامه ..............................................................................................

    فهرست منابع خارجی .........................................................................................

    ضمائم .............................................................................................................................

    پرسشنامه محقق (‌جهت سنجش - روش تدریس ) .............................................

    پرسشنامه خلاقیت ...............................................................................................

     

    منبع:

    اسبورن ، الکس اس ، پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت ؛ ترجمه ی دکتر حسن قاسم زاده ، انتشارت نیلوفر تهران ، 1368 .

    باندی ، جوزف و وایلز ، جان ؛ نظارت در مدیریت ؛ ترجمه ی دکتر محمد رضا بهرنگی ، انتشارات .

    پیاژه ، ژان ؛ روانشناسی و دانش آموزش ؛ ترجمه ی علیمحمد کاردان ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1367 .

    تعلیم و تربیت مدرسی ؛ حوزه های علمیه تهران ( فعالیتهای انتشار نشده صدا و سیما ، 1369)

    خان زاده ، علی ؛ خلاقیت در آموزشگاه ؛ انتشارات تهران 1358 .

     سلطان زاده ، حسین ؛ تاریخ مدارس ایران ؛ انتشارات دانشگاه آگاه ، تهران ، 1364.

    شهید ثانی ؛ آداب تعلیم و تربیت در اسلام ؛ ترجمه ی سید محمد باقر حجتی ، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی تهران ، 1369.

    شاکری ، فاطمه ؛ کاربرد مهارتها در تدریس ؛ تهران ، 1366.

    شعبانی ، حسن ؛ مهارتهای آموزشی و پرورشی ؛ انتشارات سمت ، تهران ، 1371.

    صفوی ، امان الله ؛ کلیات روشها و فنون تدریس ؛ انتشارت معاصر ، تهران ، 1369.

    یونسکو؛ آموختن برای زیستن .

     

    فهرست مجلات و نشریات :

    مجله استعدادهای درخشان ، 86 .

    بدیع الزمان ، مدارس اسلامی ، مجله تعلیم و تربیت ، سال چهارم .

    خان زاده ، علی ؛ نشر پویه ، سال 1387.

    صفوی ، امان الله ، ماهیت روش تدریس ، رشد تکنولوژی آموزشی مهر ، 87-86

    فرنودیان ، فرج الله ، رشد تکنولوژی آموزشی ، اردیبهشت 87.

    مجله معلم و خانواده ، دوره ی جدید .

     

    فهرست پایان نامه :

    هاشمی ، ابوالفضل ، پایان نامه 58-1357

     

     

    فهرست منابع خارجی :

    1- Ahmes Munir – Din , Muslim Eaucation and: The Scholar's Social Statusp to the Century. Zurich Verlas , 1988.pp.55-85.

     

    2- D-Zverev.Teachings methods in the Saviet school p.48.

     

    3- Gase and Berliner . Esvcational Lpsychology inses Mifitim co 1979.p.448.

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت