پایان نامه مبانی فلسفی علامه طباطبائی درتفسیر المیزان

تعداد صفحات: 158 فرمت فایل: pdf - word کد فایل: 100021
سال: 1387 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: پایان نامه فلسفه و اخلاق
قیمت قدیم:۲۲,۴۰۰ تومان
قیمت: ۲۰,۳۰۰ تومان
دانلود مقاله
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه مبانی فلسفی علامه طباطبائی درتفسیر المیزان

    پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

     گرایش : فلسفه وحکمت اسلامی 

    فرزانگانی که در زندگی، مشعلی از دانش فرا راه انسان‌ها افروخته‌اند، حق عظیمی بر بشریت و حق سپاس و ستایش و قدردانی بر ما دارند. اگر بتوانیم قدرشناس و حق گزار آنان باشیم، گام کوچکی در راه ادای تکلیف انسانی و اسلامی برداشته ایم و با جاودانه ساختن نام و یاد آنان خدمتی به فرهنگ و دانش بشری و احترامی به قله‌های رفیع ایمان و معنویت  کرده ایم.

    تکریم و بزرگ داشت عالمان و به جاودانگی سپردن سیره و فکر و روش آنان راه‌های گوناگون دارد، از بهترین آن‌ها بیان و بررسی روش‌های علمی آنان است.

    فیلسوف و مفسر کبیر مرحوم علامه طباطبایی از چهره های برجسته ای بود که روزگار مانند او را کمتر آورده است. او در تفسیر و فلسفه و مباحث اجتماعی درخشید و آثار گران‌بهایی از خود به‌جا گذاشت که حاکی از تفکر عمیق و نورانی و برهان قاطع اوست، علمای بزرگی را تربیت کرد که در طلیعه آن‌ها شهید آیت الله مطهری، شهید آیت  الله بهشتی و علمای دیگر قرار دارند که مشعل علم و دانش را روشن نگه داشتند. استاد شهید مرتضی مطهری در توصیف  شخصیت علامه طباطبایی می فرماید، او مردی است که صد سال دیگر تازه باید بنشینند و افکار او را تجزیه و تحلیل کنند و به ارزش او پی ببرند.

    آنچه در علامه طباطبایی وجود داشت، جامعیت او در علم، معرفت، ایمان و عمل صالح او بود. علم عمیق برهانی و معرفت دقیق شهودی و عرفانی و نیز اخلاق و شایستگی‌های کرداری و رفتاری او را مستعد و آماده ساخته بود تا از نور قرآنی الهام گیرد و چنین شگفتی‌ای از علم و کمالات را ایجاد کند. مجموعۀ صفات یاد شده که سیرۀ علمی و عملی آن نادرۀ دوران را تشکیل و شخصیت حقیقی و ارکان وجودی او را شکل می‌دهد از او تندیس فرزانگی و مجسمۀ علم و اخلاق ساخت. تراوشات بیانی و نوشتاری علامه طباطبایی نشان دهنده دریای وجودی وی است. او شخصیت جامعی بود که ظرف فلسفه و عرفان و تفسیر را از مظروف دینی پر ساخت و با بال عقل و نقل منتشر کرد.

    کتب فلسفی علامه بدایه الحکمه و نهایه الحکمه، ستون‌های استوار مباحث فلسفی است که برای تدریس در حوزه های علمیه به قلم تحریر درآمده است.

    همچین رسائل و کتب دیگر ایشان هر یک نشان دهنده توجه بی‌حد این متفکر و اندیشمند ممتاز به مسائل مهم جهان اسلام و علی الخصوص تشیع بوده است، اما شهرت عمده او بیشتر در زمینه تفسیر و فلسفه است. درخشان‌ترین اثر مرحوم علامه تفسیر کبیر المیزان و نام عزیز او با تفسیر جاودانه اش المیزان قرین گشته است. و بسیاری علامه طباطبایی را با عنوان صاحب المیزان می شناسند.

    تفسیر ارزشمند المیزان به حق بر تارک تفاسیر شیعه می درخشد. شخصیت ممتاز علمی نویسنده و پاره ای ویژگی‌های منحصر به فرد اثر، اعتباری خاص به این تفسیر بخشیده است. سه ویژگی‌ این اثر شریف قابل توجه است:

    نخست، اسلوب تفسیری آن است. المیزان با روش تفسیر قرآن به قرآن، بر آن است که آیات قرآنی را در ارتباط با هم بنگرد و تیرگی ها و ابهامات فهم هر آیه را به مدد وضوح آیات دیگر برطرف کند.

    خصوصیت دوم، اشتمال بر مباحث مستقل روایی است. علامه به ذکر روایات مربوط به هر آیه اکتفا نمی‌کند، بلکه روایت را با روایت در می آمیزد و میزان ارتباط مضمون آن‌ها را با ظاهر آیات بررسی می‌کند و صحت و سقم آن را از هم باز می شناسد. افزون بر این، در موارد فراوانی با بیانی لطیف و دقیق میان مضامین به ظاهر مختلف آن‌ها الفت و وفاق ایجاد می‌کند.

    ویژگی سوم المیزان آن است که تنها به برکشیدن نقاب از چهرۀ معانی آیات اکتفا نمی‌کند و در کنار برطرف کردنی ابهامات و معضلات تفسیری و ایضاح معانی آیات قرآنی به پاسخگویی مسائل اعتقادی و فقهی و فلسفی و اجتماعی همت می‌گمارد. مرحوم علامه در المیزان چه در ضمن بررسی آیات و چه در قالب مباحث مستقل فلسفی به تحلیل عقلانی و برهانی آیات و پاسخگویی به نیازهای فکری جامعه پرداخته است. در این مقاله درصدد بررسی تلاش حضرت علامه هستیم.

    شاید در برخورد ابتدایی با المیزان و مجموعه‌ای از مباحث فلسفی آن که به مناسبت‌های مختلف و تحت عناوین متعدد در ذیل برخی آیات شریفه قرآن مطرح شده است، به ذهن متبادر شود که علامه آیات شریفه را به تاویل برده و از آن‌ها تفسیری فلسفی ارائه کرده است، اما این که این قضاوت تا چه اندازه مطابق با واقع است، از سوالاتی است که این مجموعه تحقیقی می‌خواهد به آن پاسخ دهد.

    روش تفسیری علامه طباطبایی آنچنان که خود ایشان فرموده‌اند، تفسیر قرآن به قرآن است که شیوۀ ائمه طاهرین علیه السلام است. علامه روش‌های تفسیری مختلف را شایسته نمی‌داند چرا که نتیجه بحث‌های علمی، فلسفی و غیر از آن را از خارج می‌گیرندو بر مضمون آیات تحمیل می‌کنند و لذا سر از تطبیق بیرون می آورد. در این شیوۀ بحث بسیاری از حقایق قرآن که خود هدی للعالمین است (تبیان کل شی) باید از جای دیگری روشنی بگیرد. و وسیله هدایتی از خارج بخواهد.

    از نظر علامه، مورد پسند قرآن نیست که یک مسئله را به طور مستقل طرح کنیم، مورد بحث علمی یا فلسفی قرار دهیم، نتیجه آن را به منزله یک حقیقت مسلم بپذیریم و آیات را بر آن حمل کنیم. آوردن بحث‌های جداگانه در جای مناسب و به طور مستقل شیوه ای است که بر زیبایی و اتقان تفسیر ایشان افزوده است و شائبه تحمیل و تطبیق در آن نیست. این واقعیت نیز غیر قابل انکار است که انسانی که عمری را در مباحث عقلی و نظری سپری کرده و ذهن و نظام فکری او به مثابه یک ذهن فلسفی شکل گرفته است، به طور طبیعی در اظهار نظر و تفسیر متن دینی نیز ذهن فلسفی او بی تاثیر نخواهد بود، به ویژه این که علامه خود یک فیلسوف صاحب نظر و از پیروان حکمت متعالیه است.

    فیلسوف به دنبال برهان است و مشارکت حد و برهان، مقتضی کشف حقیقت شی و شناخت ذات آن است. بنابراین، در فلسفه تقریر و تفصیل حقیقت شی و بیان کیفیت و مختصات آن مقدم بر اثبات گرایی است فیلسوف به صورتی روشمند و عقلانی به دنبال کشف و درک کنه و ماهیات اشیاء است.

    فیلسوف برای توضیح مطالب، روش ارائه برهان را انتخاب می‌کند که به اعتقاد نگارنده وجه تمایز فلسفه از علوم دیگر است. نگارنده با این دید به بررسی تفسیر المیزان می‌پردازد و به جمع آوری موضوعی سه مبحث دینی خداشناسی، نبوت و معاد از تفسیر المیزان اقدام می‌کند. علامه مباحث فلسفی دیگری نیز در المیزان آورده اند که به دلیل گسترده شدن بحث به این سه موضوع بسنده شد.

    مشکلات بحث موضوعی و فلسفی در المیزان، گستردگی تفسیر و پراکندگی بحث‌ها در لابلای تفسیر آیات مختلف و همچنین پرهیز علامه از آوردن فلسفه به شکل بارز در تفسیر خود است. با این حال سعی کرده‌ام ضمن تحلیل بحث‌های فلسفی مربوط به هر موضوع که به صورت جداگانه در المیزان آمده است، نظرات علامه را در تفسیر آیات نیز بیابم و موضوعات مورد بحث را در حد توان وسع ناچیز خودبه صورت کامل ارائه ‌کنم. در مورد بعضی از موضوعات نیز علامه به طور جداگانه به بحث فلسفی نپرداخته بودند که با گردآوری تفاسیر مربوطه ومشخص کردن مباحثی که در آن‌ها حضرت استاد با ارائه برهان به توضیح آیات پرداخته‌اند، نظرات فلسفی ایشان را مشخص کردم.

    در پایان هر قسمت نیز تلاش شده است، مبانی فلسفی علامه را در آن موضوع تبیین و گاه بعضی نظرات ایشان را نقد کنم.

     

     

     

     

     

     

     

     

    فصل اول:

     کلیات

     

     

     

     

     

     

    1-1 جایگاه علم تفسیر در میان مسلمانان

    قرآن به منزله اصیل ترین منبع معارف ناب اسلامی و حقایق قدسی که ره آورد 23 سال ارتباط آسمانی ترین انسان با حقیقت مقدس ربوبی است. مهم‌ترین و قدیمی ترین کتاب مسلمان‌ها و بر مبنای تحقیق محققین اسلامی و اعتراف مستشرقین غربی، تنها کتابی است که بیشترین تالیف و تحقیق درباره آن نگاشته شده است.

    کتب تفسیری عظیم ترین و با ارزش‌ترین بخش این مجموعۀ نفیس دینی و اسلامی به شمار می رود و علم تفسیر یکی از شریف‌ترین شاخه های علوم اسلامی محسوب می‌شود که رسالت تبیین و توضیح کلام الهی و کشف و فاش ساختن اسرار وحی را در حد توان بشری بر عهده دارد.

    بررسی تاریخی آثار بر جای مانده از علما و دانشمندان اسلامی اعم از شیعه و سنی نشان می دهد که علم تفسیر از همان سده های نخست ظهور اسلام و نزول آیات الهی از علوم مورد اهتمام مسلمانان بوده است رافعی - از دانشمندان بزرگ اهل سنت- ادعا می‌کند از ابتدای تاریخ در همۀ تاریخ عالم کتابی نبوده است که به اندازه قرآن بر آن شرح و تفسیر نگاشته یا درباره اش تالیف و تصنیف  شده باشد. (مصطفی صادق رافعی، اعجازالقرآن، چاپ دوم بنیاد قرآن ص 107) هم او در کتاب اعجاز القرآن می نویسد «صاحب کشف الظنون تفاسیر زیادی برای قرآن نقل و نام آن‌ها را برده است که بالغ بر سیصد و کسری است. چنانچه می‌گوید تمام تفاسیر را احصاء نکرده و هر کدام از این تفاسیر در مجلدات زیادی آمده است که بعضی تا صد یا متجاوز از آن بوده و در بعضی از کتب تراجم است که «ابوبکر ادفوی» که به سال 387 وفات کرده و در علم قرائت و ادبیات و بسیاری از علوم دیگر پیشوا و منفرد بوده است، کتابی در صد مجلد در تفسیر قرآن به نام «الاستغناء» تالیف کرده است که از نظر «ارنست رینان» در یکی از کتابخانه های اندلس که سوخته است تفسیری در سیصد جلد وجود داشته است» (همان). استاد محمد تقی شریعتی در تفسیر نوین خویش می‌آورد شعرانی در کتاب «المنن» تفسیری را در یک هزار جلد نام برده است. (شریعتی، تفسیر نوین مقدمه ص 61) در این زمینه می‌توان از تفاسیری نام برد که جسته و گریخته از نبی مکرم اسلام (ص) به منزله مفسر حقیقی قرآن و پس از آن وجود مقدس، از امامان معصوم شیعه به منزله حجج الهی و امناء رسول به دست ما رسیده است.

    2-1 تعریف تفسیر

    معنی لغوی تفسیر از واژه فَسَرَ به معنای روشن کردن و آشکار ساختن، مشخص است. راغب اصفهانی می گوید: «فَسر و سَفر همان گونه که از نظر لفظی قریب هم اند، از لحاظ معنایی نیز به یکدیگر نزدیکند؛ با این تفاوت که فَسر برای اظهار معنای معقول و مفاهیم غیر محسوس و سَفر برای نمودار ساختن اشیای خارجی و محسوس به منظور دیدن است، مثلاً می گوید اَسفَرَ الصبح: سپیده صبح پدیدار گشت» (راغب اصفهانی، مقدمه تفسیر ص 47 )

    تفسیر در اصطلاح مفسران عبارت است از زدودن ابهام از لفظ مشکل و دشوار که در انتقال معنای مورد نظر، نارسا و دچار اشکال است. مادۀ فَسَرَ را به باب تفعیل برده اند تا بیان کننده مبالغه در دستیابی به معنا باشد. همان گونه که مادۀ «کشف» را به همین منظور به باب افتعال می برند و «کَشَفَ و اکتشف» هر دو به یک معناست، جز این که دومی برای افاده مبالغه در کشف به کار برده می‌شود، زیرا قانونی کلی داریم که «زیاده المبانی تدل علی زیاده المعانی» یعنی هر چه تعداد حروف یک کلمه بیشتر باشد به همان نسبت معانی بیشتری را افاده خواهد کرد. از این رو تفسیر تنها کنار زدن نقاب از چهرۀ لفظ مشکل و نارسا نیست، بلکه عبارت است از زدودن ابهام موجود در دلالت کلام. بنابراین، تفسیر هنگامی رخ می‌دهد که گونه ای ابهام در لفظ وجود دارد که موجب ابهام در معنا و دلالت کلام می‌شود و برای زدودن ابهام و نارسایی، کوشش فراوانی می طلبد. این نکته مرز بین تفسیر و ترجمه است؛ ترجمه در جایی است که معنای لغوی لفظ را نمی‌دانیم که با مراجعه به فرهنگ‌ها مشکل حل می‌شود و تلاش و زحمت چندانی هم لازم ندارد. بر خلاف تفسیر که در آن در عین روشنی معنای لغت، هم چنان هاله ای از ابهام بر چهرۀ آن نشسته است.

    3-1دلیل نیاز به تفسیر

    با آن که می دانیم خدای سبحان قرآن را به گونه ای نازل کرد که نور[1]، هدایت[2]، برای مردم بصیرت[3] و بیان کننده همه چیز[4]  است، چرا به تفسیر قران نیاز داریم؟

    اساساً قرآن برای آن نازل شد که تا خود بهترین تفسیر برای خویش باشد[5]. با وجود این آیا نیازی به تفسیر احساس می‌شود؟ پاسخ این سئوال مثبت است. خداوند قرآن را طوری نازل کرده است که خود به خود و ذاتاً بیانی روشن[6] برای تمامی انسان‌ها و تفصیل و تبیینی برای همه چیز است گاهی ابهامی پیش می‌آید که امری عارضی و خارج از ذات قرآن و بعضاً ناشی از خصوصیت سبک بیانی آن است، قرآن برای عرضه قوانین کلی و اولیه نازل شده است، از این رو به اختصار سخن گفته است (که این خود موجب ابهام می‌شود) و تفصیل جزئیات مطالب را به بیان پیامبر اکرم (ص) واگذار می‌کند.

     

    [1]  - وانزلنا الیکم نوراً مبینا (نساء 174)

    [2]  - هذا بیان للناس و هدی و موعظۀ للمتقین (آل عمران – 138)

    [3]  - هذا بصائر للناس (جاثیه – 20)

    [4]  - تبیاناً لکل شی (فرقان – 33)

    [5]  - و لا یأتونک به مثل الا جئناک بالحق و احسن تفسیرا (فرقان -33 )

    [6]  - و هو الذی انزل الیکم الکتاب مفصلاً (انعام – 114)

  • فهرست و منابع پایان نامه مبانی فلسفی علامه طباطبائی درتفسیر المیزان

    فهرست:

    پیشگفتار...................................................................................................................... 1

    فصل اول: کلیات

    1-1 جایگاه علم تفسیر در میان مسلمانان ...................................................................... 6

    2-1 تعریف تفسیر ...................................................................................................... 7

    3-1 دلیل نیاز به تفسیر ................................................................................................ 8

    4-1 پیدایش تفسیر ...................................................................................................... 9

    5-1 داناترین صحابه به معانی قرآن .............................................................................. 10

    6-1 اهل بیت آگاه به معانی قرآن .................................................................................. 11

    7-1 مفسران صحابی ................................................................................................... 13

    8-1 عبدالله بن مسعود.................................................................................................. 14

    9-1 اُبَیْ بن کعب ........................................................................................................ 15

    10- 1عبدالله بن عباس ................................................................................................ 15

    11-1 ویژگی تفسیر صحابه ......................................................................................... 16

    12-1 مکتب تفسیری مفسران آگاه ................................................................................ 17

    13-1 شکل گیری مکاتب تفسیری ............................................................................... 18

    14-1 تاویل گرایی فصل مشترک همه مکاتب تفسیری ................................................... 20

    15-1 مکاتب تفسیری.................................................................................................. 22

    16-1 مکتب روایی محض .......................................................................................... 22

    17-1 مکتب کلامی ..................................................................................................... 24

    18-1 مکتب عرفانی ................................................................................................... 25

    19-1 معروف‌ترین تفاسیر عرفانی ................................................................................ 26

    20-1 مکتب فلسفی..................................................................................................... 27

    21-1 تفسیر المیزان .................................................................................................... 30

    22-1 روش تفسیری المیزان ........................................................................................ 32

    23-1جنبه روایی المیزان .............................................................................................. 34

    24-1 جنبه عقلی المیزان ............................................................................................. 37

    25-1 جنبه فلسفی المیزان ........................................................................................... 38

    فصل دوم: خداشناسی

    1-2 خداشناسی .......................................................................................................... 45

    2-2 ضرورت بحث .................................................................................................... 46

    3-2 برهان صدیقین ..................................................................................................... 49

    4-2 تحقیق ................................................................................................................. 52

    5-2 صفات الهی ......................................................................................................... 53

    6-2 انقسام صفات ...................................................................................................... 56

    7-2 عینیت صفات با ذات ........................................................................................... 57

    8-2 تحقیق.................................................................................................................. 58

    9-2 توحید.................................................................................................................. 58

    10-2 تحقیق............................................................................................................... 60

    11-2 توحید در ربوبیت............................................................................................... 60

    12-2 توحید در الوهیت............................................................................................... 61

    13-2 تحقیق............................................................................................................... 63

    14-2 علم الهی .......................................................................................................... 63

    15-2 چگونگی علم خدا به اعمال انسان ....................................................................... 68

    16-2 تحقیق............................................................................................................... 68

    17-2 قضا و قدر ........................................................................................................ 69

    18-2 نظرات مختلف در مورد قضا و قدر .................................................................... 71

    19-2 شبهه فخر رازی ................................................................................................. 74

    20-2 تحقیق............................................................................................................... 76

    21-2 عدل الهی ......................................................................................................... 77

    22-2 وجود شر در عالم ............................................................................................. 78

    23-2 تحقیق .............................................................................................................. 80

    24-2 آیا فعل خداوند تابع مصلحت است؟ .................................................................. 81

    25-2 تحقیق............................................................................................................... 82

    26-2 اثر صادر از خداوند واحد و مطلق است. ............................................................. 82

    27-2 تحقیق............................................................................................................... 84

    28-2 تنها خدا در ذات خود استقلال دارد. ................................................................... 84

    فصل سوم: نبوت

    1-3 نبوت .................................................................................................................. 87

    2-3 تحقیق.................................................................................................................. 87

    3-3 تفاوت نبی و رسول ............................................................................................. 88

    4-3 تحقیق.................................................................................................................. 89

    5-3 اثبات نبوت........................................................................................................... 89

    6-3 تقریر برهان اول ................................................................................................... 90

    7-3 تحقیق ................................................................................................................. 90

    8-3 تقریر برهان دوم .................................................................................................. 92

    9-3 تحقیق ................................................................................................................. 93

    10-3 بررسی یک شبهه و تقریر برهان سوم .................................................................. 93

    11-3 تحقیق .............................................................................................................. 94

    12-3 خصایص نبوت ................................................................................................. 95

    13-3 وحی................................................................................................................. 95

    14-3 راههای کسب معرفت ........................................................................................ 96

    15-3 وحی در اصطلاح حکما...................................................................................... 97

    16-3 انواع وحی ........................................................................................................ 98

    17-3 اعجاز................................................................................................................ 99

    18-3 تحقیق .............................................................................................................. 101

    19-3 معجزه در قرآن ................................................................................................. 102

    20-3 تحقیق .............................................................................................................. 104

    21-3 معجزه پیامبر اسلام ............................................................................................ 105

    22-3 جهات اعجاز قرآن ............................................................................................ 106

    23-3 تحقیق .............................................................................................................. 107

    24-3 معجزاتی دربارۀ قوم بنی اسرائیل ......................................................................... 107

    25-3 تحقیق .............................................................................................................. 109

    26-3 عصمت انبیاء...................................................................................................... 109

    27-3 تحقیق............................................................................................................... 112

    28-3 یک شبهه .......................................................................................................... 112

    29-3 تحقیق .............................................................................................................. 113

    فصل چهارم: معاد

    1-4 معاد .................................................................................................................... 115

    2-4 چگونگی معاد ...................................................................................................... 116

    3-4 تحقیق.................................................................................................................. 117

    4-4 اثبات ضرورت معاد ............................................................................................. 118

    5-4 برهان عدالت ....................................................................................................... 118

    6-4 تحقیق ................................................................................................................. 119

    7-4 برهان رحمت ...................................................................................................... 121

    8-4 تحقیق.................................................................................................................. 122

    9-4 برهان غایت.......................................................................................................... 122

    10-4 تجسم اعمال...................................................................................................... 123

    11-4 تحقیق............................................................................................................... 127

    12-4 خلود در عذاب.................................................................................................. 127

    13-4 دیدگاه علماء...................................................................................................... 129

    14-4 دیدگاه محدثان................................................................................................... 129

    15-4 دیدگاه متکلمان................................................................................................... 129

    16-4 اشکالات خلود................................................................................................... 132

    17-4 تحقیق .............................................................................................................. 135

    18-4 شفاعت ............................................................................................................ 135

    19-4 مفهوم شفاعت ................................................................................................... 136

    20-4 اشکالات شفاعت ............................................................................................... 136

    21-4 پاسخ به اشکالات .............................................................................................. 140

    22-4 شفاعت کنندگان ................................................................................................ 141

    23-4 شفاعت به چه چیزهایی تعلق می‌‌گیرد؟................................................................. 142

    24-4 شرایط شفاعت کنندگان ...................................................................................... 142

    25-4 چه موقع شفاعت گناهان را از بین می برد. .......................................................... 142

    26-4 شفاعت شامل چه کسانی می‌شود. ....................................................................... 143

    27-4 تحقیق .............................................................................................................. 143

    فهرست منابع............................................................................................................... 145

     

    منبع:

    ابراهیمی دینانی، غلامحسین، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، 1380، دورۀ دو جلدی، چاپ سوم، تهران پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

    ابن سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، 1357، قم، نشرالبلاغه.

    الاوسی، علی ، روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان،  1381، ترجمه سید حسین میر جلیلی، چاپ اول، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.

    ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی،  الاصابه فی تمییز الصحابه،  1384.

    ابن سیده ، علی بن اسماعیل ، المحکم و المحیط الاعظم،  1379.

    استرآبادی، محمد امین، الفوائد المدنیه، چاپ سنگی،  دارالنشر لأهل البیت.

    بابایی، علی اکبر، مکاتب تفسیری، 1385، دوره دو جلدی، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.

    بلاذری، احمد بن یحیی بن جبّار، انساب الاشراف، 1394، بیروت، موسسه علمی پلانتینگا ،  آلوین ،  امیال و عقلانیت.

    ترمذی، محمد بن عیسی، الجامع الصحیح (السنن ترمذی)، 1380 ،  المکتبه الاسلامیه.

    جوادی آملی، عبدالله، تبیین براهین اثبات وجود خدا، 1386، چاپ پنجم، قم، مرکز نشر اسراء.

    جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، 1384، چاپ پنجم، قم، مرکز نشر اسراء.

    جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن (معاد در قرآن)، 1384،  چاپ چهارم، قم، مرکز نشر اسراء.

    جوادی آملی، عبدالله، شمس الوحی تبریزی، 1386، چاپ اول، قم، مرکز نشر اسراء.

    جوادی آملی، عبدالله، مبداء و معاد، 1372، چاپ سوم، قم، مرکز نشر الزهراء.

    حاکم نیشابوری، ابو عبدالله محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، حلب، مکتبه..المطبوعات الاسلامیه

    حسینی تهرانی، سید محمد حسین، مهرتابان، قم، انتشارات باقر العلوم.

    حلی ، حسن بن یوسف  ، انوار الملکوت فی شرح الیاقوت.

    حوبزی ،  تفسیر  نورالثقلین ،  عبدالعلی ،  1382 .  

    خلیلی، مصطفی، اندیشه های کلامی علامه طباطبایی، 1382، چاپ اول، قم، دفتر تنظیم و نشر آثار علامه طباطبایی.

    خوئی، سید ابوالقاسم، البیان فی تفسیر قرآن، 1394ق  ،  قم،موسسه چاپ علمیه.

    خواجه نصیرالدین طوسی  ، اساس الاقتباس ،قرن هفتم

    خواجه نصیرالدین طوسی  ، نقد المحصل،قرن هفتم

    ذهبی، دکتر محمد حسین، التفسیر و المفسرون، دارالکتب الحدیثه، 1936.م.

    راغب، حسبن بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تهران، المکتبه المرتضویه.                 

    زرکشی، بدرالدین محمد بن عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، 1957 م، داراحیاء الکتب العربیه

    سیو طی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، 1976 م.، چاپ اول، قاهره.

    شاکرین، حمیدرضا، براهین اثبات وجود خدا در نقدی بر شبهات جان ها سپرز، 1385، چاپ اول، تهران، موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.

    شریعتی سبزواری، محمد باقر، معاد در نگاه عقل و دین، 1385، چاپ پنجم، قم، موسسه بوستان کتاب.

    شیروانی، علی، شرح بدایه الحکمه ، 1386، چاپ دوازدهم، قم، موسسه انتشارات دارالعمل.

    شیروانی، علی، شرح نهایه الحکمه، 1384، دوره سه جلدی، چاپ سوم، مرکز چاپ و نشر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه قم.

    صدوق، شیخ ابو جعفر محمد بن علی، معانی الاخبار، 1971 م.، نجف.

    صدرالمتالهین ،  محمد ابن ابراهیم  ، المبداء والمعاد  ، 1354.

    صدرالمتالهین ، محمد ابن ابراهیم  ، ترجمه اسفار اربعه ،  ترجمه محمد خواجوی ،  1378  ، انتشارات مولی.  

    صدرالمتالهین ، محمد ابن ابراهیم  ، شواهد الربوبیته  ،  1382.

    طباطبایی، محمد حسین، اسلام و انسان معاصر، 1382، چاپ اول، قم، دفتر انشارات اسلامی.

    طباطبایی، محمد حسین، المیزان، 1366، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، دورۀ 20 جلدی، چاپ سوم تهران، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.

    طباطبایی، محمد حسین، شهید در اسلام، 1385، چاپ نوزدهم ، قم، دفتر انشارات اسلامی.

    طباطبایی، محمد حسین، قرآن در اسلام ، 1385، چاپ یازدهم ، قم، دفتر انشارات اسلامی.

    طباطبایی، محمد حسین ، اصول فلسفه و روش رئالیسم ،  1359.

    طباطبایی، محمد حسین ، رسایل التوحیدیه  ، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی ،  1365.

    طباطبایی، محمد حسین، وحی یا شعور مرموز.

     طبری، محمد بن جریز ،  جامع البیان فی تفسیر القرآن، 1409 ق، بیروت، دارالمعرفه.

    فارابی ، محمد ابن محمد ، السیاسه المدینه ، 1366 .

    کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، 1413 ق.، بیروت، دارالاضواء.

    مجلسی  ،  محمد  با قر ، بحار الانوار ،1370 ، چاپ سوم. 

    مصباح یزدی، محمد تقی، خداشناس، کیهان شناسی، انسان شناسی، 1386، چاپ اول، قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.

     مطهری ، مرتضی، علوم اسلامی ،   انتشارات صدرا ،1358 .

    مطهری، مرتضی، عدل الهی، 1357، چاپ دهم، تهران، چاپخانۀ کیهان.

    مطهری، مرتضی، نبوت، 1373، چاپ دوازدهم، قم، انتشارات صدرا.   

    مطهری، مرتضی، مجموعه آثار ،  جلد ششم ،  صفحه 982 ،  متن علامه ،  1380 .

    معرفت، محمد هادی، تفسیر ومفسران، 1385، دورۀ دو جلدی، چاپ سوم، قم، موسسه فرهنگی تمهید.

    ملایری، موسی، تعیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا، 1384، چاپ اول، قم، کتاب طه.

     

    نیکزاد، عباس، عقل و دین، 1386، چاپ اول، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و شرکت چاپ و نشر بین المللی وا بسته به موسسه انتشارات امیر کبیر.

    فهرست راهنمای موضوعی المیزان (عربی – فارسی)، 1385، چاپ ششم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.

    مرزبان وحی و خرد یادنامه مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی، 1381، چاپ اول، قم، بوستان کتاب قم.

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت