پایان نامه بررسی عوامل موثر در کارآفرینی دانش آموختگان در رشته کشاورزی در شهرستان اردبیل

پروژه برای اخذ درجه کارشناسی

 در رشته مهندسی کشاورزی

چکیده :

کار آفرینی در هر رشته شغلی لازم و ضروری است،زیرا آینده و پیشرفت هر رشته تحصیلی زمانی خوب رقم می خورد که بتوئان به لحاظ اقتصادی آن را توجیه پذیر گردو لازمه این کار گسترش دادن آن با کار آفرینی می باشدبه عبارت دیگر برای موفقیت شغلی در هر رشته کار آفرینی در آن لازم است .رشته کشاورزی از جمله رشته هایی است که با توجه به کثرت فارغ التحصیلان در ان لازم است تا یک سری عملیات کار آفرینانه در آن صورت گیرد تا حداقل با شاغل شدن افراد در این رشته تا حدودی میزان این رشته در محیط های شغلی کاهش یابد .

پژوهش حاظر سعی بر آن داشته تا میزان کار آفرینی در این رشته را از طریق پرسشنامه های محقق ساخته و با نظر سنجی های صورت گرفته توسط دانشجویان این رشته مورد ارزیابی قرار دهد

واژگان کلیدی :کشاورزی،کار آفرینی

فصل اول- کلیات پژوهش

مقدمه

بیان مساله

اهمیت پژوهش

اهداف پژوهش

فرضیات پژوهش

تعاریف مفهومی و عملیاتی

مقدمه

مفهوم و واژه کارآفرینی :[1]

 عبارت است از فرآیند ایجاد ارزش از راه تشکیل مجموعه منحصر به فرد ی از منابع بمنظور بهره گیری از فرصتها.

واژه کار آفرینی از کلمه فرانسوی Entreprendre به معنای متعهد شدن نشات گرفته است. بنا به تعریف واژه نامه دانشگاهی و بستر : کارآفرین کسی است که متعهد می شود مخاطره های یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی ، اداره و تقبل کند. واژه کار آفرینی دیرزمانی پیش از آنکه مفهوم کلی کارآفرینی به زبان امروزی پدید آید ، در زبان فرانسه ابداع شد . در اوایل سدهه شانزدهم میلادی کسانی را که در امر هدایت ماموریت های نظامی بودند ، کار آفرین می خواندند . از آن پس درباره دیگر انواع مخاطرات نیز همین واژه با محدودیت هائی مورد استفاده قرار می گرفت. از حدود سال 1700 میلادی به بعد ، فرانسویان درباره پیمانکاران دولت که دست اندر کار ساخت جاده ، پل ، بندر و تاسیسات بودند ، به کرات لفظ کارآفرین را به کار برده اند.

کارآفرین فردی است که شرکتی را به منظور سود و رشد ، تاسیس و مدیریت می نماید و از آن برای پیشبرد اهداف شخصی استفاده می کند که ویژگی صلی او رفتار نو آورانه است و از تجربیات مدیریت استراتژیک در فعالیت خود استفاده می کند.

1-2- بیان مساله

دوره اول : قرن 15و16 میلادی : دراین دوره به صاحبان پروژه‌های بزرگ که مسؤولیت اجرایی پروژه‌های بزرگ که مسؤولیت اجرای این  پروژه‌ها همانند کلیسا،تأسیسات نظامی و000بود کارآفرین اطلاق میشد.

دوره دوم: قرن17میلادی: همزمان با شروع انقلاب صنعتی بود،دراین دوره مخاطره پذیری به کارآفرینی اضافه شد0به افرادی همانند بازرگانان وصنعتگران کارآفرین اطلاق می شد0

دوره سوم: قرن 18 و19 میلادی: دراین دوره کارآفرین علاوه برمخاطره پذیر بودن،سرمایه مورد نیاز خود را ازطریق وام تأمین می کرد0

دوره چهارم: دهه‌های میانی قرن بیستم :دراین دوره مفهوم نوآوری به عنوان یک جزءاصلی برتعاریف کارآفرینی اضافه شد0

دوره پنجم: دوران معاصر (ازاواخر دهه 1970تاکنون): تا قبل ازاین دوره تنها توجه اقتصاددانان به کارآفرینی معطوف بود،اما دراین دوره به تدریج روانشناسان،جامعه شناسان ودانشمندان ومحققین علوم مدیریت نیزبه ابعاد مختلف کارآفرینی توجه نموده اند0

سابقۀ کارآفرینی درایران:

درکشور ما تاشروع اجرای برنامه سوم توسعه، توجه چندانی به کارآفرینی نشده بود0مشکل بیکاری وپیش بینی حادترشدن آن دردهه1380 موجب گردیدکه درزمان تدوین برنامه سوم توسعه،موضوع توسعۀ کارآفرینی مورد توجه قرارگیرد0دربرنامه اخیرتوسعه کارآفرینی درسطحوزارتخانه‌های علوم،تحقیقات، فناوری وبهداشت،درمان­وآموزش­پزشکی،جهاد کشاورزی،صنایع­ومعادن وهمچنین مؤسسۀ جهاددانشگاهی شده است0

وا‍‍‍ژه ی کارآفرینی از کلمه ای فرانسوی به معنای متعهد شدن نشأت گرفته است و بنابر تعریف واژه نامه دانشگاهی«وبستر» کارآفرین کسی است که مخاطره‌های یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی،اداره و تقبل نماید0

کارآفرین­ و کارآفرینی اولین بار مورد توجه اقتصاددانان قرارگرفت واز قرن شانزدهم به نوعی کارآفرینی را در نظریه‌های اقتصادی خود تشریح کرده اند.در بین نظریات اقتصاددانان می توان به نظریه توسعه اقتصادی ژوزف شومپیتر (پدر علم کارآفرینی) درسال 1934اشاره کرد.

نظریات وی مبتنی برآن که کارآفرینان را موتورمحرکه توسعه اقتصادی تلقی وعملکرد آنان راتخریب خلاق می داند مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است.

کارآفرینی ازسوی روانشناسان با درک نقش کارآفرینان دراقتصاد وبه منظور شناسایی ویژگیها والگوهای رفتاری آنها مورد توجه قرارگرفت  ودانشمندان مدیریت نیز به کارآفرینی وایجادجو محیط کارآفرینانه درسازمانها پرداخته اند.

جامعه شناسان کارآفرینی را به عنوان یک پدیده اجتماعی درنظرگرفته وبه بررسی رابطه متقابل بین کارآفرینان وسایرقسمتها و گروههای جامعه میپردازند.متأسفانه ازواژۀ کارآفرینی، ایجاد کارواشتغال زایی برداشت می شود حال آنکه کارآفرینی دارای پیامدهای وسیعتری­ازجمله:

افزایش اعتماد به نفس،باورشدن خلاقیت،ایجاد توسعه تکنولوژی، تولید ثروت درجامعه وافزایش رفاه عمومی است ودرصورتی که فقط به جنبۀ اشتغال زایی آن توجه شود، ازسایرپیامدها بی بهره می مانیم0

بطور ساده کارآفرین به شخص حقیقی یا حقوقی ای گفته می شود که توانایی تحمل ریسک - اغلب مالی - را دارد و میتواند یک ایده اولیه را به یک فعالیت اقتصادی تبدیل کند. همه ما می توانیم یک کارآفرین باشیم، چه کارمند، چه کشاورز و ... در هر پست و مقامی که باشیم در راه انجام فعالیت های خود می توانیم کارآفرین بوده و ایده های خود برای بهبود انجام کارها را به واقعیت تبدیل کنیم.

یک کشاورز می تواند با راه اندازی روشهای جدید کاشت، آبیاری، نگهداری و ... کمیت یا کیفیت محصولات خود را بالا ببرد. یک کارمند می تواند برای انجام فعالیت های روزانه و البته در چهارچوب اختیارات خود روشهای جدیدی را اختیار کند تا انجام کارها برای خود و ارباب رجوع سریعتر و با کیفیت بالاتری صورت پذیرد. یک مهندس یا شرکت می تواند با قبول هزینه های تولید آزمایشگاهی، نمونه ای از یک محصول را تولید کرده و در صورت مفید بودن آنرا تولید انبوه نماید و به جامعه خود خدمت کند. یک مربی تیم فوتبال می تواند با اتخاذ روشهای مدیریتی و arrange یک تیم به موفقیت های بسیار دست پیدا کند و ....

همانطور که مشاهده می کنید در تمام مثالهایی که آورده شد نوعی ریسک وجود دارد. این ریسک ممکن است باعث از بین رفتن محصول کشاورز شود یا باعث شود تا کارمند توبیخ یا اخراج شود و یا سرمایه گذاری آن مهندس یا شرکت به هدر رود. و دست آخر آنکه آن مربی تیم ممکن است سمت یا اعتبار خود را از دست دهد. بنابراین مشاهده می کنید که بسادگی میتوان این نتیجه را گرفت که "کارآفرینی بدون ریسک امکان پذیر نمی باشد." شاید از همین جمله بتوان فهمید که چرا در کشور ما در میان جوانان کارآفرینی جایگاه والایی ندارد، فعلا" اجازه دهید بحث فنی را ادامه دهیم.همچنین میزان کار آفرینی را در بخش کشاورزی مطالعه نماییم و بدانیم که کار آفرینی در بخش کاورزی تاچه اندازه در بین دانشجویان استقرار یافته است؟

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

بحث کار آفرینی امروزه بحثی است که به خاطرافزایش میزان بیکاری در کشورها، به خصوص در ایران مورد مطالعه قرار گرفته است .کارآفرینی در مقطع تمامی رشته ها قابل بحث است،ولی عمدتاً این موضوع در حوضه ی رشته هایی قابل بررسی است که درصد بیکاری و فارغ التحصیلی آن رشته بالا بوده و اشتغال در آن رشته در زمان کنونی مشکل باشد.علی هذا با توجه به عملیاتی بودن فعالیت در بخش کشاورزی، کار آفریینی در این حوزه بسیار  اهمیت دارد زیرا با توجه به اینکه فرد کار آفرین در این رشته علاوه بر اینکه خود را شاغل می کند،عده ای از کارشناسان و دانشجویان فارغ التحصیلان در رشته کشاورزی صاحب شغل می شوند. اهمیت شاغل بودن در رشته کشاورزی قابل بحث است زیرا این رشته از جمله رشته هایی است که قسمت عظیمی از اقتصاد کشور را تشکیل می دهد.

تلاش اکثر کشور ها، توسعه صادرات غیر نفتی است پس در کشوری مثل ایران کار آفرینی آن هم در بخش کشاورزی بسیار حائز اهمیت است. طالعات‌ نشان‌ می‌دهد که‌ از نظر برخی‌ از اقتصاددانان‌ و صاحبنظران‌ و دانشمندان‌ مدیریت‌، موتور حرکت‌ و رشد اقتصادیک‌ جامعه‌ کارآفرینان‌ هستند که‌ در محیطی‌ رقابتی‌ و در شرایط‌ عدم‌ تعادل‌ (و نه‌ تعادل‌ ایستا) جامعه‌ را به‌ حرکت‌ در می‌آورندو توسعه‌ می‌بخشند.

 تعاریفی‌ که‌ از کارآفرینی‌ ارائه‌شد، مبین‌ آن‌ است‌ که‌، کارآفرین‌منتظر سرمایه‌گذاری‌ و ایجاد شغل‌ ازطرف‌ دولت‌ نیست‌. او خود با شناخت‌صحیح‌ از فرصتها و استفاده‌ ازسرمایه‌های‌ راکد امکاناتی‌ را فراهم‌نموده‌ و با سازماندهی‌ و مدیریت‌مناسب‌ منابع‌، ایده ‌ خویش‌ را عملی‌می‌نماید. او تنها خودش‌ شاغل‌نمی‌شود، بلکه‌ بدون‌ اتکاء به‌ دولت‌،در بخش‌ غیردولتی‌ برای‌ تعداددیگری‌ نیز شغل‌ می‌آفریند و علاوه‌ برآن‌ نقش‌ مهمی‌ در تولید و«اشتغال‌ مولد» دارد. این‌ امر سبب‌ کاهش‌ نرخ‌ بیکاری‌ بدون‌ نیاز به‌ سرمایه‌گذاری‌ دولت‌ برای‌ ایجاد اشتغال‌ می‌گردد. البته‌ دولت‌می‌تواند با ارائه‌ تسهیلات‌ و پیگیری‌ سیاستهای‌ مناسب‌، حرکت‌ کارآفرینان‌ را شدت‌ و شتاب‌ بخشد.

1-4- اهداف پژوهش

1-4-1- هدف اصلی پژوهش

هدف اصلی بررسی عوامل موثردر کار آفرینی فارغ التحصیلان رشته کشاورزی می باشد

1-4-2- اهداف فرعی

1-  بررسی میزان انگیزه دانشجویان کشاورزی به کار آفرینی در حوزه کشاورزی .

2- بررسی میزان اشتغال دانشجویان به صورت مشارکتی یا گروهی .

3- بررسی مشکلات کار آفرینی در بخش کشاورزی .

4- بررسی میزان حمایت ارگانها و نهاد های دولتی از کار آفرینان رشته مهندسی کشاورزی.

-5- فرضیه های پژوهش

1- کار آفرینان بخش کشاورزی میتوانند نقش مهمی در اشتغال فارغ التحصیلان کشاورزی داشته باشند .

2- کار آفرینی در بخش کشاورزی دراستان اردبیل به خوبی استقرار یافته است.

3- اکثر فارغ التحصیلان کشاورزی از طریق کار آفرینی در این بخش شاغل بوده اند.

6- تعاریف مفهومی و عملیاتی

1-6-1- کارآفرینی

واژه کارآفرینی در زبان فارسی واژه ای است نو که معنای لغوی آن ، شنونده یا خواننده ناآشنا به مفهوم اصلی آن را ، که ترجمه انگلیسی Entrepreneurship است به اشتباه می اندازد. این واژه اغلب در اذهان ، مفهوم اشتغالزایی و ارتباط مستقیم و ذاتی با کار (آن هم از نوع فیزیکی آن ) را تداعی می کند، در حالی که کارآفرینی به معنی حقیقی خود تعاریف مختلف و متنوعی دارد. به طورکلی می توان گفت که اساس و جوهره اغلب تعاریف ارائه شده در فرهنگ غرب به مفهوم ” فرآیند خلق ثروت” یا “تخریب خلاق” می باشد که طبیعتا چنان فرآیند و چنین تخریبی توام و همراه با ریسک است .

1-6-2- کار آفرین

کارآفرین به انگلیسی( Entrepreneur)فردی است که با صرف زمان و انرژی لازم، منابع، نیروی کار، مواد اولیه و سایر دارایی‌ها را به گونه‌ای هماهنگ می‌سازد که ارزش آن‌ها و یا محصولات حاصل از آن‌ها نسبت به حالت اولیه‌اش افزایش یابد (ایجاد ارزش افزوده کند). کارآفرینان با مهارتی که در تشخیص فرصت‌ها و موقعیت‌ها و ایجاد حرکت در جهت توسعهٔ این موقعیت‌ها دارند، پیشگامان حقیقی تغییر در اقتصاد و تحولات اجتماعی محسوب می‌شوند. در ایران پدر کارآفرینی را دکتر احمدپور داریانی میدانند و وی یکی از صاحبنظران این حوزه است

1-6-3- اشتغال

اشتغال از باب ش غ ل بر وزن افتعال  گرفته شده است و معنی آن عبارت است از درگیر شدن دست به کار شدن و خود را با کاری مرتبط کردن در پژوهش حاضر منظور از اشتغال همان شاغل بودن در بخش کشاورزی از طریق کار آفرینی می باشد .

1-7- تعاریف عملیاتی

لازم به ذکر است برای تعاریف فوق از طریق گرد آوری پرسشنامه ای که توسط محقق صورت گرفته است و با استفاده از سوالات 1 تا 24 جواب داده شده است.